بررسی تاثیر رقابت پذیری صنعتی بر تولید ناخالص داخلی ایران

تحولات صنعتی موجب تقویت ظرفیت رقابتی کشورها در سطح جهان شده است. نیاز سیاست گذاران به معیاری برای تشخیص نقاط قوت و ضعف عملکرد اقتصادی کشورهایشان بسیار مهم است. از سویی رقابت پذیری به عنوان شرط اصلی برای حضور در بازار جهانی و محیط رقابتی جدید است که براساس دانش اقتصادی شکل گرفته است. موفقیت یک کشور در روند رقابت وابسته به درجه ای است که در آن می تواند به طور همزمان درآمد واقعی شهروندان و کالاها و خدمات تقاضا شده بین المللی تولید شده مطابق با شرایط بازار آزاد را افزایش دهد. به علاوه، یک رقابت کشوری یا منطقه ای شامل ارائه ی استانداردهای زندگی بالا و فرصت های شغلی است. سازمان یونیدو، شاخص عملکرد رقابت پذیری صنعتی (cipi) را برای ارزیابی کشورها به لحاظ رقابت پذیری صنعتی معرفی کرده است. این شاخص شامل 6 متغیر است که عبارتند از: سرانه ارزش افزوده صنعت، سرانه صادرات کالاهای صنعتی، سهم ارزش افزوده صنعت در تولید ناخالص داخلی، سهم ارزش افزوده تولیدات با تکنولوژی متوسط و بالا در ارزش افزوده صنعت، سهم صادرات صنعت در صادرات کل و سهم صادرات با تکنولوژی بالا و متوسط در صادرات صنعت (یونیدو، 2009). افزایش متغیرهای سرانه ارزش افزوده صنعت، سهم ارزش افزوده صنعت در تولید ناخالص داخلی و سهم ارزش افزوده تولیدات با تکنولوژی متوسط و بالا در ارزش افزوده صنعت در یک کشور بیانگر افزایش قابلیت تبدیل اقتصاد کشور به اقتصاد صنعتی است. همچنین بهبود متغیرهای سرانه صادرات کالاهای تولید شده صنعتی، سهم صادرات کالاهای صنعتی در صادرات کل و سهم صادرات با تکنولوژی بالا و متوسط در صادرات کالاهای صنعتی نشان دهنده افزایش ظرفیت صادراتی و رقابتی کشور است. از نظر یونیدو برای ارزیابی کشورها به لحاظ رقابت پذیری صنعتی هر دو گروه مذکور از متغیرها، باید مد نظر قرار گیرد. از آنجا که افزایش ظرفیت مبادله ای صنعتی و قابلیت تبدیل اقتصاد کشور به اقتصاد صنعتی کارآیی منابع تولید را افزایش می دهد ، موجب رشد اقتصادی بیشتر می شود. در این تحقیق با استفاده از این 6 متغیر و شاخص های معرفی شده توسط یونیدو و با تکیه بر روش جوهانسن- جوسیلیوس، تاثیر رقابت پذیری صنعتی بر تولید ناخالص داخلی ایران در طول سال های 1353 تا 1389 بررسی شد. نتایج نشان داد که روند صنعتی شدن در ایران در بلندمدت به گونه ای بوده است که نه تنها موجب رشد اقتصادی نشده بلکه تاثیر منفی بر آن داشته است ولی در کوتاه مدت تاثیر مثبتی بر تولید ناخالص داخلی ایران داشته است. همچنین ظرفیت رقابت و ادغام با اقتصاد جهانی در بلندمدت تاثیر مثبتی بر تولید ناخالص داخلی ایران داشته است ولی در کوتاه مدت تاثیر معنی داری بر تولید ناخالص داخلی نداشته است