سیمای زن در منظومه های حماسی پس از شاهنامه (گرشاسب نامه، بهمن نامه، کوش نامه و فرامرز نامه)
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور مرکز - پژوهشکده ادبیات
- نویسنده ناهید توکلی
- استاد راهنما حسن بساک جواد عرفانی بیضایی
- سال انتشار 1391
چکیده
چکیده پژوهش حاضر، بر آن است تا در حماسه های پس از شاهنامه، با تحلیل داستان های اصلی و حاشیه ای، نقش و جایگاه زن را نشان دهد و دلایل ضعف و قدرت زنان را بیابد؛ ضوابط اخلاقی و اعتقادات مربوط به زنان هر دوره را در اظهار نظرهای سرایندگان و استنتاج های ضمنی آنان بیان کند و به طور کلی سیمای واقعی زن را بنمایاند، تاچهره ی بانوی نمونه وآرمانی، در زیر ساخت اسطوره ای داستان عیان گردد. بنابراین حماسه ها به نحوه ای چینش شده اند که در آن سیر افول اختیار زنان و اوج گیری دوباره ی قدرت آنان مشهود و قابل پیگیری جدّی و علمی می باشد. پژوهشگر، جایگاه زنان را در پایان دوران جمشید، هزاره ی فرمانروایی ضحاک، دوره های پس از آن تا پایان پادشاهی بهمن و بر تخت نشستن همای به ترتیب در« گرشاسب نامه»، «کوش-نامه»، «فرامرزنامه» و «بهمن نامه» مورد نقد و بررسی قرار داده است. در این چهار حماسه، با استیلای ضحّاکیان، زنان به تدریج جایگاه خود را از دست داده و با فروپاشی ضحّاکیان به دست جمشیدیان به تدریج مقام خویش را باز یافته اند. در گرشاسب نامه، هم زمان با فروپاشی جمشیدیان، آخرین صحنه های توازن قدرت مرد و زن در جامعه ای از بد رسته بیان گردیده است. این حماسه نقطه ی عطفی در دگرگونی جایگاه زنان است. با خودکشی دختر کورنگ شاه، زنان به تدریج اقتدار و اختیار خود را از دست داده اند. درکوش نامه دو نیروی متضادّ خیر و شر به موازات هم جریان دارند. ضحّاکیان بر زنان، بسیار ستم کرده اند اما در گستره ی حاکمیّت جمشیدیان زنان از ستم در امانند و در نهایت از فرارنگ، بانوی آرمانی، قهرمان نجات بخش زاده شده است. در بخش اول فرامرزنامه، بانو گشسب با دلاوری خود یکه تاز میدان است. وی در نقش مربی فرامرز جایگاه بلند زن را در نهاد خانواده و در میدان رزم و نخجیر حفظ کرد. در بخش دوم فرامرزنامه زنان به تدریج توان و مقام از دست رفته ی خویش را باز یافته اند. در بهمن نامه زنان به کمال قدرت روحی، جسمی و فکری رسیده اند و ناجی قهرمانان بزرگ داستان هستند. آغاز این منظومه، شرح کنش و واکنش های دو زن است که سرنوشت قهرمان اول داستان را رقم زده اند. پایان بهمن نامه، تجدید حیات اجتماعی و سیاسی و مدیریتّی زنان خردمند و نیرومند است و سراینده سی و دوسال پادشاهی همای را، دوران رامش و آرامش گیتی نامیده است. کلید واژه : حماسه- زنان - اوج و افول مقام زن- سیمای زن- حماسه های پس از شاهنامه- گرشاسب نامه- کوش نامه- فرامرزنامه- بهمن نامه.
منابع مشابه
بررسی شخصیت های منظومه های حماسی بهمن نامه، کوش نامه، فرامرز نامه و گرشاسب نامه، بر اساس نظریات انسان شناسی کارل راجرز و آبراهام مزلو
آبراهام مزلو از پایه گذاران روانشناسی انسان گرا، برای انسان کامل مورد نظر خود که از آن به فرد خود شکوفا تعبیر می کند، ویژگی هایی را عرضه می کند که طبق دیدگاه وی، در مورد بیشتر افراد موفّق مصداق دارد. در آثار حماسی به علّت نفس حماسه با شمار بالایی از افراد موفق روبه رو هستیم مخصوصا در بهمن نامه، کوش نامه، فرامرز نامه وگرشاسب نامه که عناصر اصلی ویژه ی افراد خودشکوفای مزلو در اندیشه ها، رفتار و گفتا...
متن کاملخرد در منظومه های حماسی فارسی و سنجش آن با متون زرتشتی (مطالعۀ موردی: گرشاسب نامه، بهمن نامه و کوش نامه)
منظومههای حماسی فارسی غالباً روایات مربوط به ایران باستان را نقل میکنند. با توجه به اینکه ممکن است پیشینة برخی از این روایات حماسیِ خارج از شاهنامه نیز به دوران ساسانی برسد، میتوان انتظار داشت که مفاهیم و باورهای زرتشتی هم در این منظومهها بیتأثیر نباشند. یکی از مهمترین این مفاهیم خرد است. این نوشته به بررسی استمرار مفهوم خردِ مذکور در متون زردشتی در این منظومههای حماسی میپردازد. بررسی مورد...
متن کامل«کهن نمونه» و کارکرد آن در حماسه های اسطوره ای پارسیِ قرن چهارم و پنجم هجری (شاهنامه، گرشاسب نامه، بهمن نامه، بانو گشسب نامه، کُک کوهزاد، فرامرز نامه، برزو نامه،کوش نامه)
در یک سده ی اخیر، رویکردهای مختلف و گوناگونی به مسئله ی اسطوره پدید آمده ، که هر یک از این رویکردها، در تبیین اسطوره، از دانشی خاص، چون: مردم شناسی، تاریخ، دین، زبانشناسی، و ... بهره جسته است. یکی از شاخص ترین و مهمترین این رویکردها، رویکرد روانشناسانه به مسئله ی اسطوره است. پایه گذار و موسس این رویکرد، دکتر کارل گوستاو یونگ، روانشناس و فیلسوف اهل سوئیس است. پروفسور یونگ، در توجیه پیدایی و ساختِ...
تحلیل صحنۀ آغازین و بخش مقدّماتی منظومه های حماسی: بانوگشسب نامه، برزونامه، بهمن نامه و گرشاسب نامه، بر پایۀ نظریّۀ پراپ
ریخت شناسی قصّه های پریان، اثر ولادیمیر پراپ(vladimir propp)، زبان شناس روسی، اثری دوران ساز است که از زمان ظهور خود تا دهه های بسیار، توّجه منتقدان را به خود معطوف کرد. به رغم اینکه جایگاه این کتاب، در سایه روشن فرمالیسم و ساختارگرایی در نوسان بود، سرانجام به عنوان اثری معرّفی شد که کارکرد آن، گذار از فرمالیسم، به ساختار گرایی است. پراپ، پس از بررسی طبقه ای از قصّه های عامیانه، تحت عنوان قصّه های پ...
متن کاملکارکرد رجز و رجز خوانی در شاهنامه و گرشاسب نامه
رجز نوعی گفتگو در میدان جنگ است در قالب دو تا هفت بیت که در آنها رجزخوان به شکل سؤال و جواب به مفاخره، تحقیر دشمن،حدیث نفس و....میپردازد. بنمایه اصلی رجزها یا نازش به اصالت گوهر و نژاد است یا به هنر، یعنی کسب تجربه در زمینههای گوناگون مانند جنگاوری،دشمن شکنی، کاربرد فنون و حیلههای رزمی و استفاده از ابزارهای جنگی. در حقیقت رجز یکی از ترفندهای مهم روانی غلبه بر دشمن به حساب میآید. نگارندگان...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور مرکز - پژوهشکده ادبیات
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023