اثر درآمدهای نفتی بر توسعه مالی در دو بخش بازار سهام و سیستم بانکی در کشورهای منتخب عضو اوپک

توسعه مالی نقش کلیدی در رشد اقتصادی کشورها ایفا می کند؛ بنابراین شناخت عوامل تأثیرگذار بر توسعه مالی ضروری است. یکی از عوامل موثر بر توسعه مالی در کشورهای عضو اوپک، درآمد فراوان حاصل از صادرات نفت است. درآمدهای نفتی از طریق سازو کارهای مختلفی بر توسعه مالی اثر می گذارد. این ساز و کارها شامل بیماری هلندی، کاهش اتکاء به درآمدهای مالیاتی، فساد و رانت جویی، کاهش سرمایه اجتماعی و انسانی، عدم شکل گیری احزاب مستقل سیاسی، بی ثباتی اقتصاد، کاهش سرمایه گذاری فیزیکی، افزایش درآمد افراد و افزایش پس انداز است؛ که در کشورهای ذکر شده اتفاق افتاده و زمینه را برای تضعیف و کاهش سطح توسعه مالی و یا افزایش سرعت آن، فراهم می نماید. در این مطالعه با استفاده از داده های تابلویی برای 8 کشور منتخب صادرکننده نفت، طی دوره زمانی 1994 تا 2009 و در دو بخش از نظام مالی-بازار سهام و بانک- به آزمون تجربی فرضیات موردنظر پرداخته شد. نتایج حاصل از برآورد الگو در مدل بانکی، حاکی از ارتباط منفی و معنی‏دار میان شاخص کلی توسعه مالی و درآمدهای نفتی است. به علاوه، نتایج برآورد الگو در بازار سهام، ارتباط مثبت و معنی داری را بین شاخص کلی توسعه مالی در بازار سهام و درآمدهای نفتی در هر دو گروه کشورهای با بازار سهام نسبتأ پیشرفته و کشورهای با بازار سهام نسبتأ ضعیف آشکار ساخت.