بررسی رابطه گردشگری، تجارت و نرخ ارز در ایران

هدف از این مطالعه، بررسی ارتباط میان گردشگری، تجارت و نرخ ارز در ایران در دوره 1390-1350 می-باشد. متغیر تجارت به دو صورت واردات، صادرات و تجارت کل در نظر گرفته شده که تجارت کل برابر مجموع صادرات و واردات می باشد. همچنین در مورد نرخ ارز، از میان نرخ دولتی و نرخ بازار (نرخ غیر رسمی)، نرخ ارز بازار را انتخاب نمودیم. روش تحقیق مورد استفاده در این تحقیق به صورت میدانی می باشد؛ به عبارتی از تحقیقات پیشین موجود در این زمینه استفاده می شود. به منظور بررسی وجود ارتباط احتمالی میان متغیرهای مسئله، ابتدا با استفاده از آزمون دیکی – فولر تعمیم یافته مانائی متغیرها را بررسی می کنیم. نتایج این آزمون نشان می دهد که کلیه متغیرهای مدل ریشه واحد داشته و نامانا بوده اما تفاضل مرتبه اول آن ها ریشه واحد نداشته و مانا هستند. با توجه به نامانا بودن متغیرهای مدل، این امکان وجود دارد که از روش های انگل – گرنجر و جوهانسن و جوسلیوس برای بررسی آزمون هم انباشتگی استفاده شد. دو آزمون ذکر شده، متداول ترین و مهمترین آزمون موجود برای بررسی هم انباشتگی در اقتصاد سنجی می باشد. با توجه به نتایج بدست آمده از این دو روش، میان متغیرهای مدل رابطه تعادلی بلندمدت وجود دارد. در صورت وجود ارتباط تعادلی بلندمدت، می توان این بررسی را انجام داد که آیا رابطه علیت نیز وجود دارد یا خیر. برای انجام آزمون علیت، از روش علیت گرنجر استفاده می نمائیم. بر اساس این آزمون، یک رابطه علی یک طرفه از صادرات به گردشگری و از نرخ ارز به گردشگری وجود دارد. بنابراین به منظور توسعه صنعت گردشگری در ایران لازم است صادرات (به خصوص صادرات غیرنفتی) تشویق و توسعه یابد و از طرفی تضمین لازم برای یک نرخ ارز باثبات ایجاد گردد.