طراحی فضاهای شهری در برخوردگاه های شهر و روستا با رویکرد دهکده های شهری در شهر تهران- نمونه موردی: فضاهای مرکزی محله ده ونک

رشد شهرها علی رغم امکاناتی که به شهروندان ارائه کرده، عواملی را سبب می شوند که آثار سوئی بر محل زندگی و از همه مهم تر کیفیت زندگی آنان دارد. این عوامل - مانند شهرنشینی شتاب زده و افزایش ممتد جمعیت، تمرکز زدایی مراکز شهری و تمایل به حومه نشینی- باعث ایجاد شهرهایی با اندازه های جدید که خارج از کنترل و مقیاس انسانی می باشند، شده است. این شهرها در روند رشد خود به سوی زمین های اطراف- شامل روستاها، باغات و زمین های کشاورزی و محیط طبیعی پیرامونی- پیشروی کردند که باعث ایجاد الگوهای سکونتی که محل در هم آمیختن سیستم های شهر- روستا - طبیعت بود، شدند. این چنین مکان هایی که در آنها ویژگی شهر و روستا در هم آمیخته در شرایطی که ابزار و سازکار مناسبی در مهار آن وجود نداشته، نه تنها به زیان محیط طبیعی است بلکه باعث تشدید نابرابری های فضایی نیز می شود. به نظر می رسد ضرورت ساماندهی این محیط ها به عنوان بخش قابل ملاحظه ای از شهر، از طریق تلفیق ویژگی های مثبت روستا، نظیر نزدیکی به طبیعت، آرامش، خودکفایی، صمیمت و هویت، با امکانات و تسهیلات شهر، امکان پذیر می باشد. در این راستا استفاده از ایده دهکده شهری که هدف اصلی آن تلفیق ویژگی های مثبت شهر و روستا می باشد، الگویی مناسب برای توسعه محیط های پیرا شهری می نماید. در کل، آن چه در پژوهش پیش رو دنبال می گردد ارایه الگویی برای توسعه برخوردگاه های شهر و روستا با استفاده از اصول رویکرد دهکده شهری است که بتواند نیاز هر دسته از فضاهای تشکیل دهنده چنین محیط هایی را با در نظرگرفتن فرصت ها و تهدید های آن پاسخ دهد، و در عین حال قابلیت انطباق با شرایط کنونی این محلات را داشته باشد. از این سو، در روند پژوهش به بررسی دیدگاه های صاحب نظران، پیرامون برخوردگاه های شهر و روستا و ایده دهکده شهری و ویژگی های آن ها پرداخته شد، سپس به عنوان نتیجه از یک سو مسائلی عمده و مشترک محیط های پیرا شهری و همچنین پتانسیل ها و فرصت های موجود در این محیط ها استخراج، از سوی دیگر زمینه های لازم برای پیاده سازی ایده دهکده های شهری و همین طور اهدافی که از ایجاد یک دهکده شهری به آن نائل می شویم، معرفی شد. این بررسی ها نشان داد که پتانسیل های موجود در محیط های پیرا شهری، زمینه های لازم برای ایجاد دهکده شهری را داراست، و اصول و سیاست های موجود در رویکرد دهکده شهری نیز در حل مسائل و ارتقاء کیفیت این محیط ها پاسخگو می باشد. در نهایت هم امکان پیاده سازی این نظریه بر روی برخوردگاه شهر تهران و روستاهای اطراف، با طراحی محله ده ونک از تدوین چشم انداز تا ارائه جزئیات در طرح سه بعدی بررسی شد.