تغییرات فعالیت آنتی باکتریال در موکوس پوست و شاخص های ایمنی خون در ماهی سفید مهاجر به رودخانه

ماهی سفید دریای خزر یکی از مهم ترین ماهیان اقتصادی است، اما گزارشی درباره ی پاسخ سیستم ایمنی آن در برابر پاتوژن ها و به ویژه موکوس پوست و در دو محیط دریا و رودخانه وجود ندارد. در مطالعه حاضر به منظور بررسی تغییرات فعالیت ایمنی بدن مولدین ماهی سفید دریای خزر (rutilus kutum) در دو اکوسیستم دریا و رودخانه انجام گردید. تعداد 42 عدد ماهی (18 ماده و 24 نر) با متوسط وزن (g25/33± 9/889) از سواحل بندر انزلی در اسفند ماه و با میانگین دمایی cˆ 36/10؛ و میانگین شوری ppt52/7 وph برابر با 93/8 و همچنین تعداد 44 عدد ماهی (22 ماده و 22 نر) با متوسط وزن (g58/37 ±65/552) از رودخانه خشکرود در اردیبهشت ماه با میانگین دماییcˆ 025/10 و میانگین شوری ppt11/0 و ph برابر با 7/8 صید شدند. نمونه خون و موکوس پوست از ماهیان گرفته شد. نتایج حاصل از اندازه گیری شاخص های هماتولوژیک نشان داد، میزان هموگلوبین (hb)، تعداد گلبول قرمز (rbc)، میزان هماتوکریت (hct) در دو محیط و دو جنس و بدون در نظر گرفتن اثر متقابل اختلاف معنی داری داشتند (05/0>p ) و بیشترین مقدار آن ها در محیط دریا و در جنس نر ماهی مشاهده شد. در حجم متوسط گلبول قرمز (mcv)، میانگین هموگلوبین گلبول قرمز (mch)، میانگین غلظت هموگلوبین گلبول قرمز (mchc) و درصد افتراقی یاخته های سفید در دو محیط و دو جنس اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0p). نتایج حاصل از اندازه گیری شاخص های ایمنی در خون شامل ایمونوگلوبولین کل و میزان فعالیت همولیتیک کمپلمان (ach50) در دو محیط و دو جنسیت و بدون در نظر گرفتن اثر متقابل اختلاف معنی داری نشان داد (05/0>p ) و بیشترین مقدار آن در محیط دریا و در جنس نر ماهی بود. در مقدار فعالیت لایزوزیم سرم در دو محیط دریا و رودخانه اختلاف معنی دار مشاهده شد (05/0>p ) و بیشترین مقدار آن در محیط دریا بود. نتایج حاصل از سنجش مقدار پروتئین کل اختلاف معنی داری بین دو جنسیت نشان داد (05/0>p ) و بیشترین مقدار آن در جنس نر مشاهده شد. با اندازه گیری لایزوزیم در موکوس پوست جنس ماده اختلاف معنی داری در میزان فعالیت آن در دو محیط دریا و رودخانه مشاهده شد (05/0>p ) بطوریکه بیشترین مقدار آن در رودخانه بود. با اندازه گیری مقدار پروتئین کل در موکوس پوست جنس ماده، بین دو محیط دریا و رودخانه اختلاف معنی دار مشاهده نشد (05/0<p)؛ همچنین در پروتئین کل موکوس در دو محیط دریا و رودخانه فعالیت آنتی باکتریال مشاهده نشد. با بررسی تعداد باند های پروتئینی موکوس پوست در الگوی الکتروفورزی از محیط دریا به رودخانه افزایش مشاهده شد. با توجه به نتایج به دست آمده در تحقیق، به نظر می رسد که شرایط محیطی بر پارامتر های ایمنی و برخی پارامتر های هماتولوژی و فیزیولوژی تأثیر گذار بوده و یک عامل مهم در بررسی وضعیت ایمنی بدن ماهی تلقی می گردد.