رژیم حقوقی بهره برداری از منابع مشترک آب مطالعه موردی ایالات غربی ایالات متحده آمریکا

کشور ایالات متّحده آمریکا، دارای نظامی فدرال است که در آن به ترتیب، قانون اساسی، قوانین فدرال، و سپس معاهدات بین المللی مورد تصویب مقامات ذی صلاح کشوری، چهارچوب اصلی قوانین آن را تشکیل داده و کلیه ایالات، مکلّف به تبعیّت و وفق مقرّرات خود با آنها می باشند. به طوری که هر گونه مصوّبه مغایر، توسّط نهادهای مربوطه، نظیر دادگاه عای فدرال لغو، و مجازات هایی متوجّه ایالات می گردد. حقوق آب کشور با توجّه به شرق رطوبی و غرب خشک، متأثّر از دکترین هایی چند می باشد که هر یک به سهم خود بر سیاست آبی و تصمیم گیری های ملّی و ایالتی تأثیری عمیق گذاشته اند. و دولت فدرال، در فیصله اختلافات ایالات بر سر منابع آبی، ابتداء، نفع ملّی را مدّنظر می گیرد. ایالات در بهره برداری از منابع آبی مشترک دارای استقلال نمی باشند و ملزم به رعایت قوانین فدرال و معاهدات بین المللی مورد پذیرش دولت فدرال، و همچنین رعایت اصل انصاف و عدم آسیب جدّی به ذخائر و منابع آبی هستند و در صورت تمایل به عقد پیمانی بین ایالتی، ضمن رعایت موازین فوق، ملزم به ارائه پیش نویس آن به کنگره و جلب نظر موافق آن می باشند که به صورت مصوبّه ای قانونی، تحت نام آن پیمان، تجلّی یافته و به اعلان عمومی می رسد. با این همه، ایالات تحت شرایطی می توانند از انتقال آب به سایر ایالات جلوگیری نمایند. با وجود قوانین آبی پویا در کشور، تاکنون قوانینی به منظور بهره برداری از رطوبت موجود در ابرها به تصویب نرسیده است. ضمناً به منابع آبی از دیدگاه بهداشتی و زیست محیطی نگریسته شده و منظر حقوق بشری مدّنظر نمی باشد. ایالات از طرفی جهت حفظ منابع آبی و از طرف دیگر به منظور رسیدن به نفع همگانی (اعمّ از ایالتی و ملّی) از ابزارهایی نظیر بازار آی و بانک آب استفاده نموده اند که بر اثر آن خریداران و فروشندگان راغب به هم متصّل می شوند. ایالات غرب کشور با توجّه به کمبود منابع آبی، نقطه نظر اقتصادی توأم با رعایت قوانین زیست محیطی داشته اند که بر تسهیم آب ایالات تأثیرگزار بوده است. این تعیین سهم، شامل کلیه موارد (نظیر آب موجود در منبع آبی، آبزیان حوضه آبی و تولید برق و ...) می گردد. علاوه بر اینها آب های مرزی مدیریت شده و در این امر، سهمی برای دولت فدرال (ملّی) و سهمی برای ابیالات حوضه آبی تعیین نموده اند که این مهّم، حکایت از سیطره دولت فدرال بر منابع آبی مشترک دارد. در نهایت باید افزود که در این کشور، خصوصاً غرب آن، آب نقشی اساسی و تعیین کننده داشته و قانون گذار ضمن وضع قوانین مختلف، به نفع عمومی و حفاظت از منابع آبی و محیط زیست و صیانت از آنها به عنوان میراثی برای نسل های آینده توجّه نموده است.