جریان های ناسازگار در دوره ی پهلوی اول

پایان نامه
چکیده

دوره ی پهلوی اول به عنوان نقطه ی عطفی در آوردگاهِ «سنت» و «تجدد»، در تاریخ جوامع اسلامی و تاریخ ایران حائز اهمیت است. در این دوره «دولت» مهم ترین نمود «قدرت» بود و با تسلطی که بر منابع و امکانات مختلفِ سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی داشت در پی به ثمر رساندن اهداف و برنامه های خود در «حیات اجتماعی» بود. به بیان دیگر «گفتمان قدرت» در صدد تحمیل «هویت» مورد نظر خود بر «جامعه» بود. در این میان، آن بخش از جامعه که چنین «هویت»ی را بر نمی تابیدند، در قالب «جریان های ناسازگار»، مقابل «هویتِ» تحمیل شده از طرف «قدرت»، «مقاومت» می کردند. «جریان های ناسازگار» در این دوره از این قرار بودند؛ «جریان ناسازگار مذهبی(اسلامی)» و «جریان روشنفکری ناسازگار» که جریان اخیر به دو شاخه ی اصلی یعنی «جریان ناسازگار لیبرال» و «جریان ناسازگار چپ» تقسیم می شد. «ناسازگاری» و «مقاومتِ» جریان های اجتماعی مورد نظر در سطوح مختلفی(مقاومت منفعلانه، مقاومت پنهان، مقاومت چالشی و مقاومت سخت) پدیدار شد. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با بررسی «جریان های ناسازگار»، میزان «مقاومتِ» آن ها و موفقیت شان در خنثی سازیِ «هویت» مورد نظر «گفتمان قدرت» را مشخص می کند، و سرانجام نتیجه می گیرد که با وجود حکومت استبداد پهلوی اول و به نسبت فضای اجتماعی-سیاسی وقت، «جریان های اجتماعی ناسازگار» فعال بوده و «جریان های ناسازگار مذهبی» نقش تعیین کننده ای در مقاومت علیه هویتِ «گفتمان قدرت» داشته است.

منابع مشابه

تحولاتزمینداری ومالکیتدر سیستان دوره پهلوی اول

چکیده در سیستان «زمین» همواره عامل اصلی بسیاری از حوادث و تحولات تاریخی بوده است؛ به‌طوری‌که در طول قرن‌ها باعث پدید آمدن یک نظام زمین‌داری کهن، منسجم، مستدام و منطبق بر شرایط محیطی،اجتماعی و اقتصادی شده است. این روند تا دوره ناصرالدین شاه قاجار ادامه یافت. در اوایل دوره ناصری،اراضی سیستان خالصه اعلام شد و به صورت استیجاری در اختیار سرداران و خوانین (مستأجران خاص) قرار گرفت. با این تحول سایر ا...

متن کامل

شیوه های مختلف مقاومت مردم ایران در برابر دستور حکومتی کشف حجاب در دوره ی اول پهلوی

پس از روی کار آمدن رضاخان و تشکیل حکومت قدرتمند مرکزی، زمینه برنامه ریزی برای انجام اصلاحات در ایران فراهم شد. از جمله این اصلاحات بهبود وضعیت زنان در جامعه بود که با هدف شبیه سازی ایران به غرب انجام می گرفت و از این رو کشف حجاب و تغییر وضعیت ظاهری مردم در این راستا قابل فهم و توضیح است. در پژوهش حاضر پس از بررسی چگونگی مخالفت مردم با دستور کشف حجاب با استفاده از روش کتابخانه ای و تطبیق آن با ش...

متن کامل

مطالعه ی تطبیقی خواص مورفولوژیکی ساختار شهری تبریز در دوره ی قاجار و دوره ی پهلوی

پژوهش حاضر در رابطه با بررسی خواص مورفولوژیکی ساختار شهری در شهر تبریز است. سوال اصلی تحقیق این است که آیا خواص مورفولوژیکی در ساختار شهر تبریز در دوره قاجار و پهلوی موثر بوده است؟ پیچیدگی فرآیند تشکیل شهرها و ساختار مورفولوژی شهری شهر تبریز، مهمترین مسائل در این پژوهش است. نگاهی به تغییر ساختار و شکل شهرها به وضوح نشان می دهد که شهرهای ما به عنوان یک مطالعه جدی مورد توجه قرار نگرفته و آزمایش ن...

متن کامل

بررسی عملکرد مدارس ایرانیان مقیم عراق در دوره پهلوی اول

روند تاسیس مدارس به شیوه نوین در اواخر دوره قاجار شتاب فزاینده‌ای به خود گرفت. این مدارس توسط تجار، شخصیت-‌های سیاسی و فرهنگی تاسیس و اداره می­شد. دردوره پهلوی اول تلاش گسترده­ای برای دگرگون ساختن نهادهای فرهنگی کشور انجام شد. دگرگونی فرهنگی با رشد سریع نهادهای جدید و با هدف از هم پاشیدن نهادهای سنتی به‌وسیله دولت مواجه شد. از میان نهادهای  فرهنگی بسیاری که در‌ این دوره  تأسیس شد‌، مدارس ایرانی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023