بهینه سازی تولید رویان های هاپلوئید از طریق کشت بساک در دو واریته ایرانی و خارجی خیار (cucumis sativum. l)

در آزمایش اول، 11 تیمار هورمونی شامل: شاهد (بدون هورمون)، توفوردی در دو غلظت 2 و 5 میکرومول، نفتالین استیک اسید در دو غلظت 2 و 5 میکرومول، کاینتین در سه غلظت 5/0، 1 و 5/1 میکرومول در ترکیب با 2 میکرومول توفوردی و همچنین بنزیل آمینو پورین در سه غلظت 5/0، 1 و 5/1 میکرومول در ترکیب با 2 میکرومول توفوردی به عنوان فاکتور اول و دو رقم خیار (اصفهانی و بتا آلفا) به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. در آزمایش دوم، 5 سطح مختلف پیش تیمار سرمایی (بدون پیش تیمار، 4 و10 درجه سانتی گراد در مدت زمان های دو و چهار روز) به عنوان عامل اول و دو واریته خیار، به عنوان عامل دوم در نظر گرفته شدند. در آزمایش سوم، شرایط دمایی رشد گیاهان دهنده بساک(c?10 /15) ، به عنوان عامل اول و دو واریته خیار، به عنوان عامل دوم در نظر گرفته شدند. در آزمایش چهارم، سطوح مختلف پیش تیمار گرمایی (بدون پیش تیمار، 30 و 35 درجه سانتی گراد در مدت زمان های دو و چهار روز) به عنوان عامل اول و دو واریته خیار، به عنوان عامل دوم در نظر گرفته شدند. نتایج آزمایش اول بیانگر اثر مثبت و معنی دار(p < 0.001) تنظیم کننده های رشد و پیش تیمارهای دمایی بر کالوس زایی و رویان زایی گامتی در کشت بساک خیار بود. همچنین در آزمایش دوم، استفاده از پیش تیمار سرمایی 4 درجه سانتی گراد به مدت 4 روز بیشترین میزان کالوس زایی و بیشترین میانگین تعداد رویان به ازای هر بساک را به ترتیب در کشت بساک واریته اصفهانی و بتاآلفا ایجاد کرد. همچنین شرایط دمایی رشد گیاهان دهنده بساک c)?10/15) در آزمایش سوم، باعث افزایش کالوس زایی و میانگین تعداد رویان به ازای هر بساک، نسبت به تیمار شاهد در هر دو واریته شد. پیش تیمارهای گرمایی 30 درجه سانتی گراد به مدت 4 روز بیشترین میزان کالوس زایی و پیش تیمار گرمایی 30 درجه سانتی گراد به مدت 2 روز بیشترین میانگین تعداد رویان به ازای هر بساک را در کشت بساک واریته اصفهانی خیار ایجاد کردند. همچنین پیش تیمار گرمایی 30 درجه سانتی گراد به مدت 2 روز در واریته اصفهانی و پیش تیمار گرمایی 30 درجه سانتی گراد به مدت 4 روز در واریته بتاآلفا بیشترین میزان رویان زایی مستقیم را ایجاد کردند. استفاده از 2 میکرومول توفوردی در ترکیب با 5/1 میکرومول کانیتین بیشترین درصد کالوس زایی از بساک ها را در رقم اصفهانی نشان داد. همچنین کاربرد 2 میکرومول توفوردی در ترکیب با 1 میکرومول بنزیل آمینو پورین در محیط کشت بیشترین درصد کالوس های رویان زا و میانگین تعداد رویان به ازای هر بساک را در هر دو واریته ایجاد کرد.