بررسی راهکارهای نورپردازی مناسب فضاهای عمومی با هدف افزایش امنیت شهری (مورد مطالعه: نورپردازی در کانون های تمرکز بزهکاری منطقه 6 تهران)

چکیده شهر محیطی با گوناگونی بسیار است، که فضاهای اجتماعی را به هم پیوند می زند. فضای شهری بیشترین ارتباط را بین مردم و محیط برقرار می کند و نقش بسزایی در هویت بخشی و احساس آرامش به افراد دارد. این فضاها عرصه ای عمومی- اجتماعی، فرهنگی و کالبدی هستند، که نیاز به امنیت کافی دارند تا استفاده کنندگان از آن به راحتی و آسوده خاطر فعالیت های خود را انجام دهند، زیرا نیاز به امنیت، یکی از نیازهای ضروری انسان است. عواملی که امنیت شهری را از بین می برند و موجب تهدید یا کاهش امنیت شهرهای بزرگ می شوند، بسیارند.کمبود نور و یا تاریکی از جمله عواملی است که به شدت از کنترل های اجتماعی می کاهد و باعث می شود تا احتمال وقوع برخی جرایم بیشتر شود، بنابراین بخش زیادی از احساس ناامنی و ترس، به تاریکی هوا و ترس از وقوع جرم در شب هنگام باز می گردد. از این رو یکی از مهم ترین ویژگی های جرم خیزی محیط در زمان شب، تاریکی است که فرصت مناسبی را برای بزهکاران فراهم می سازد تا در پوشش تاریکی و با احتمال کمتر دیده شدن، نسبت به اعمال بزهکارانه و رفتارهای ناهنجار خود اقدام کنند. پژوهش حاضر با موضوع بررسی راهکارهای نورپردازی مناسب فضاهای عمومی با هدف افزایش امنیت شهری در کانون های بزهکاری منطقه 6 تهران انجام گرفته است. در این پژوهش مجموعه تجهیزات و تسهیلات نورپردازی در کانون های بزهکاری منطقه 6 به عنوان جامعه آماری، مورد مطالعه قرار گرفته است. در ابتدا به منظور تشخیص محدوده های بی دفاع و کانون های تمرکز بزهکاری و بر اساس جرایم صورت گرفته در شب، با استفاده از شیوه های تحلیل فضایی بزهکاری در نرم افزار gis arc کانون های بزهکاری منطقه شناسایی شد. روش تحقیق در پژوهش حاضر، ترکیبی از روش های توصیفی، تطبیقی و تحلیلی بوده است و داده های مورد نیاز پژوهش با دو روش کتابخانه ای و میدانی تهیه شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که مهمترین کانون بزهکاری در ساعات نیاز در بخش مرکزی منطقه قرار دارد که محدوده این کانون از شمال به خیابان بیست و هشتم، از غرب و شمال غرب به خیابان جهان آرا، از جنوب به خیابان یازدهم و شانزدهم و از شرق به خیابان های بیمارستان و شهید امیر تهرانی واحد ختم می شود و بیشتر جرایم صورت گرفته در این محدوده در معابر رخ داده است. و بررسی وضعیت کمی، کیفی و استانداردهای نورپردازی معابر این محدوده نشان می دهد که حدود 50 درصد معابر از نظر استانداردها و تجهیزات روشنایی وضعیت نامطلوبی داشته اند و 25 درصد دارای وضعیت متوسط و تنها 25 درصد دارای وضعیت مطلوبی بوده اند. و بررسی وضعیت توزیع جرایم در معابر محدوده مورد مطالعه مشاهده می شود که از مجموع 19 فقره جرم صورت گرفته در شب هنگام، 15 فقره یعنی حدود 79 درصد جرایم در معابر با سطح نورپردازی ضعیف و نامطلوب و 4 فقره یعنی 21 درصد در معابر با سطح نورپردازی متوسط رخ داده و نکته مهم اینکه هیچ یک از جرایم در معابری که از لحاظ نورپردازی وضعیت مطلوبی دارند رخ نداده است. با توجه به نتایج تحقیق و به منظور پیشگیری از ناهنجاری های اجتماعی و افزایش امنیت فضاهای عمومی در شب و در محدوده مورد مطالعه به نظر می رسد اتخاذ راهکارهایی مانند: تغییر نگرش مسولان مرتبط با مسائل شهری نسبت به مقوله نورپردازی به عنوان امکانی برای بهبود فضاها و کیفیت محیط های شهری در شب، توجه به افزایش کمی و کیفی نورپردازی معابر منطقه و رعایت استانداردهای نورپردازی فضاها و... الزامی است.