بررسی آیات الاحکام جهاد از منظر فقهای امامیه واهل تسنن

چکیده: در این پایان نامه، احکام مربوط به وجوب جهاد، وجوب عینی یا کفائی، جهاد ابتدائی و دفاعی، شرایط وجوب جهاد، احکام و شرایط کسانی که جهاد بر آنها واجب است، بیان افراد و گروههائی که جهاد با آنها واجب می باشد، زمان و مکان جهاد، روش و چگونگی مبارزه و درگیری با دشمن، چگونگی برخورد با اسیران جنگی و غیره مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. به طور کلّی همه فقهاء و علمای مذاهب اسلامی اتفاق نظر دارند که خداوند جهاد را با توجه به صراحت آیات وجوبی جهاد، برتمام کسانی که توانائی شرکت در جهاد را دارند، واجب فرموده است. از این وجوب، به نصّ آیات، افراد مریض و کسانی که از لحاظ مالی و جسمی توانائی ندارند، استثنا شده اند. در جهاد ابتدائی زمان و مکان جهاد، مشخص شده ولی درجهاد دفاعی هیچ شرطی چه از لحاظ مکانی و چه زمانی مطرح نشده و بر هر مرد و زن مکلّفی واجب شده است. حفظ آمادگی و مرابطه (مرزبانی) با توجه به اطلاق آیه، در زمان غیبت نیز جایز، بلکه واجب شمرده است. در برخورد با اسیران جنگی میان علمای اهل سنت و شیعه اختلاف نظر وجود دارد، ولی به طور کلّی نحوه ی برخورد با اسیران جنگی، با توجه به روایات و آیات، به عهده امام و حاکم قرار داده شده است. واژگان کلیدی: جهاد؛ جهاد ابتدائی؛جهاد دفاعی؛ وجوب کفائی؛ شرایط وجوب