شناسایی و ارزیابی پایداری نظامهای جنگل زراعی مورد مطالعه: استان کهگیلویه و بویراحمد

فقر اقتصادی و ضعف فرهنگ زیست محیطی از علل و عوامل ایجاد تخریب جنگل ها و مراتع است. حفاظت و حراست از جوامع گیاهی و جانوری در کنار احیای اکوسیستم ها و زیستگاه های تخریب یافته فقط با اجرای طرح های جنگل داری پایدار می تواند عملی شود. یکی از راهکارهای عملی جنگل داری پایدار، اجرای طرح های جنگل زراعی است. آمارها نشان می دهد که در ایران 13 میلیون هکتار جنگل وجود دارد که این میزان در حوزه زاگرس پنج و نیم میلیون هکتار است که از این میزان بیش از یک میلیون هکتار آن در استان کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد و 12 نوع روش جنگل زراعی نیز در این استان شناسایی شده است. علیرغم وجود این منابع عظیم، میزان فرسایش خاک در کهگیلویه و بویراحمد سالانه 14 تن در هکتار می باشد. هدف پژوهش حاضر شناسایی سیستم های جنگل زراعی، مقایسه پایداری این سیستم ها توسط بهره برداران منطقه و همچنین اثرات سیستم های جنگل زراعی در استان کهگیلویه و بویراحمد برای ارائه راهکارها جهت ترویج سیستم های پایدار جنگل زراعی می باشد. از فن پیمایش در این پژوهش استفاده شد. نمونه ی آماری این تحقیق شامل 260 نفر از بهره برداران در 26 روستا از این استان بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار سنجش این پژوهش پرسشنامه بود که روایی صوری آن توسط اساتید مورد تأیید قرار گرفت. برای تعیین پایایی پس از انجام مطالعه راهنما، آماره آلفای کرونباخ محاسبه و مورد تائید قرار گرفت. یافته ها نشان داد که میزان دانش افراد نسبت به فعالیت های جنگل زراعی پایین بوده است ولی افرادی که دانش بیشتری نسبت به این فعالیت-ها داشتند فعالیت های پایداری بیشتری انجام می داده اند. همچنین افرادی که دسترسی به اطلاعات ترویجی شان به نسبت دیگر افراد بیشتر بوده است فعالیت های پایدار بیشتری در زمینه جنگل زراعی انجام می دهند. نتایج نشان داد که بهره برداران سیستم جنگل- زراعت- دام فعالیت های پایدارتری انجام می دهند. نتایج رگرسیون نشان داد متغیرهای تمایل به ادامه فعالیت های جنگل زراعی در آینده، دیدگاه نسبت به امنیت غذایی فعالیت های جنگل زراعی و نگرش نسبت به فعالیت های جنگل زراعی 32 درصد از پایداری فعالیت های جنگل زراعی را پیش بینی می کنند. نتایج نشان داد وقتی فعالیت های پایدارتری توسط بهره برداران انجام می-شود، اثرات اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی بهتری را به دنبال خواهد داشت. در پایان نیز به منظور اجرای بهتر و درست فعالیت های جنگل زراعی از سوی بهره برداران در این استان، توصیه های عملی ارائه گردیده است.