بررسی شرایط فیزیکو-شیمیایی ته نشست طلا در منطقه باروت آغاجی

محدوده معدنی باروت آغاجی در استان زنجان و در فاصله 75 کیلومتری شهرستان هشترود بین طول های جغرافیایی 24، 17، °47 تا 24، 21، °47 خاوری و 00، 54، °36 تا 30، 58، °36 شمالی و در زون سنندج-سیرجان واقع شده است. در این محدوده یک توده گرانیتی (احتمالاً نئوپروتروزوئیک تا کامبرین) در سنگ های میزبان آمفیبولیت نفوذ کرده است و در بخش های جنوب شرقی منطقه به طور دگرشیب توسط طبقات رسوبی آواری قاره ای سازند قرمز زیرین با سن الیگومیوسن پوشیده شده است. این ناحیه توسط یک سری دسته رگه های کوارتز-سولفیدی قطع کننده سنگ های آمفیبولیتی و گرانیت گنایس مشخص می شود. بزرگ ترین رگه، دارای طول حدود 200 متر و ستبرای بین 10-1 متر با شیب 70-40 درجه به سمت جنوب شرق و شامل کوارتز-سولفید است. پیریت، کانی سولفیدی اصلی است و با مقدار کمی کالکوپیریت، هماتیت، گوتیت و طلا همراهی می شود. اکسایش پیریت منجر به تشکیل اکسیدها و هیدروکسیدهای آهن در بخش های سطحی شده است. دگرسانی غالب در منطقه با توجه به حضور کانی های رسی مونتموریلونیت و ایلیت و بررسی این کانی ها در نمودارهای acf و afc از نوع رسی حد واسط است که دارای شدت کمی و احتمالاً با منشأ سوپرژن است که بر روی دگرسانی های ابتدائی تر و سنگ دیواره همپوشانی نموده است، این به نظر می رسد که تشکیل رگه در منطقه باروت آغاجی با دگرسانی گسترده سنگ دیواره همراه نبوده است و تنها منجر به ایجاد هاله دگرسانی غالب سیلیسی در سنگ دیواره شده است. تعداد 61 نمونه به روش icp-oes & ms برای آنالیز عناصر اصلی، عناصر نادر خاکی و کمیاب مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج حاصل از مطالعات ژئوشیمیایی نشان می دهند مقدار عناصر نقره، طلا، بیسموت، تلوریوم، آرسنیک، مولیبدن، سلنیوم، مس، آهن، منگنز، سرب، کادمیوم و روی دارای توزیع نمایی و غنی شدگی نسبتاً ضعیف (از 10 تا 100 برابر) هستند و مقدار عناصر دیگر جیوه، کبالت و نیکل در حد زمینه در سنگ های محدوده هستند، عناصر آرسنیک، نقره، آنتیموان، باریوم و بیسموت با طلا همبستگی مثبت نشان می دهند. در طی مطالعه میانبارهای سیال چهار نوع میانبار سیال در کوارتز همراه با کانی سازی تشخیص داده شد که به ترتیب فراوانی عبارتند از: میانبارهای سیال نوع 1). دو فازی (فاز مایع > گاز)، 2). دو فازی حاوی (co2-h2o)، همراه با تشکیل کلاتریت، 3). سه فازی (فاز مایع، گاز و جامد)، 4). دو فازی (گاز > مایع)، آن ها معمولاً به صورت وجه دار، بی وجه، گاه کشیده و گرد، و دارای اندازه متغیر از ?m 35-0.5 هستند. بررسی میانبارهای سیال در کوارتز، دمای همگن شدن را بین °c199-°c590 با دو پیک دمای بین °c199-°c340 و °c340-°c440 نشان می دهد. شوری سیال بین 48.54-0.8% درصد وزنی معادل نمک طعام با دو تجمع داده بین 8.5-0.8 و 48.54-33.42 است. به منظور شناسائی منشأ گوگرد در کانه های سولفیدی و سیالات کانه ساز، مطالعات ایزوتوپی پایدار گوگرد بر روی رگه های دربردارنده کانی پیریت ذخیره باروت آغاجی انجام گردید، نتایج بدست آمده از این آنالیز مقادیر ?34s پیریت بین 7.32%-3.48% با میانگین 5.4% را نشان می دهد میانگین مقادیر مثبت و سنگین از نظر ایزوتوپی، بیانگر منشأ ماگمایی برای پیریت های مذکور است. با توجه به بررسی اطلاعات زمین شناسی، ژئوشیمیایی، میانبارهای سیال، ایزوتوپ پایدار گوگرد و با استفاده از طبقه بندی توصیفی robert et al., (2007) برای انواع کانسارهای طلا، رخداد کانه زایی از تیپ طلای کوهزادی در منطقه باروت آغاجی محتمل است.