بررسی ساختار وعوامل موثر بر توزیع فضایی قدرت سیاسی در ایران

چکیده ساختار قدرت سیاسی و توزیع فضایی آن یکی از مهمترین موضوعاتی است که پژوهشگران جغرافیایی به بررسی آن می پردازند .توزیع فضایی قدرت یعنی اینکه قدرت سیاسی در یک گستره جغرافیایی به نام کشور چگونه پراکنش یافته است و مناطق منختلف جغرافیایی در این گستره (کشور) به چه میزان از قدرت سیاسی بهره مند می باشند. این پژوهش ابتدا به بررسی ساختار قدرت سیاسی و توزیع فضایی آن در ایران پرداخته و اعتقاد دارد ساختار قدرت سیاسی در ایران از ابتدا تاریخ تشکیل اولین حکومت دارای ساختار سیاسی مشخص و دولت مدون یعنی دولت ماد دارای ساختاری متمرکز بوده است و قبض و بسط قدرت سیاسی در ایران بنا به صلاحدید حکومت مرکزی بوده است که گاه به اجبار بوده و گاه مانند دوره اشکانیان ناشی از نوع فرهنگ سیاسی حاکم شده در کشور می باشد . نگارندگان با انتخاب هشت دوره که در تاریخ ایران نقش تعیین کننده داشته اند ، یعنی دوره های ماد، هخامنشیان، اشکانیان ، ساسانیان ،سامانیان ، ایلخانان ، صفویه و نهایتاً ‍‍ جمهوری اسلامی ایران به بررسی ساختار قدرت سیاسی حکومت های ایرانی پرداخته اند. در این پژوهش با طرح سوالاتی به بررسی مهمترین عواملی که باعث شده قدرت سیاسی در ایران متمرکز شود پرداخته . نگارندگان اعتقاد دارند عواملی مانند فرهنگ سیاسی ، دین و مذهب ، عوامل جغرافیایی مانند ؛ موقعیت ژئوپلیتیکی و توپوگرافی ، و نوع دولت در این کشور باعث گردیده که قدرت سیاسی در این کشور متمرکز شده و این تمرکز قدرت سیاسی یکی از مهمترین موانع توسعه در این کشور ما باشد . در پایان نگارندگان پیشنهاد می دهند حکومت مرکزی جمهوری اسلامی ایران برای مدیرت و پیشبرد اهداف و منافع ملی هر چه بهتر کشور به تقویت حکومت محلی و واگذاری اختیارات سیاسی بیشتر به مناطق جغرافیایی بپردازند.