بهینه سازی ریزازدیادی پایه هیبرید رویشی gisela 6(prunus cerasus × prunus canescens) در شرایط درون شیشه

پایه رویشی گزیلا 6 یکی از پایه های معمول و مفید اکثر گونه های هسته دار جنس پرونوس بویژه گیلاس می باشد. این پای? رویشی یکی از پایه های نیمه پاکوتاه گیلاس است که برای انواع مختلف خاک ها بخصوص خاک های سنگین به خوبی سازگار می باشد. در حال حاضر نیاز کشور از طریق واردات تأمین می شود و تاکنون دستورالعمل بومی برای ریزازدیادی آن تهیه نشده است. تحقیق حاضر به منظور بررسی عکس العمل پای? یاد شده به تعدادی از عوامل غذایی، هورمونی و محیطی موثر در ریزازدیادی، باززایی و ریشه زایی انجام شد. از جوان? انتهایی و جانبی به عنوان ریزنمونه استفاده شد. آزمایش های ریزازدیادی شامل بررسی تأثیر 6 محیط کشت‎، 5 نوع منبع کربن و همچنین 3 نوع طیف نوری در ترکیب با غلظت های مختلف bap و iba بود. آزمایش های باززایی در دو مرحله انجام شد؛ مرحل? اول شامل انجام یک آزمایش مقدماتی جهت انتخاب محیط کشت مناسب، همراه با انتخاب بهترین نوع سیتوکنین (از بین هورمون های bap و tdz در غلظت ثابت 2 میلی گرم در لیتر) در ترکیب با اکسین‎ مناسب از بین هورمون های iba، naa (در غلظت های 0، 3/0، 5/0 و 7/0 میلی گرم در لیتر) و 2,4-d (با غلظت 2/0 میلی گرم در لیتر) بود. در مرحل? دوم آزمایش غلظت مناسب bap و نیز نوع و غلظت مناسب اکسین مورد مطالعه قرار گرفت. با توجه به نتایج به دست آمده در این قسمت ms به عنوان محیط کشت مناسب انتخاب شد. از بین کربوهیدرات های مورد آزمایش بیشترین تعداد و طول نوساقه به ترتیب در غلظت 30 گرم در لیتر شکر معمولی و 30 گرم در لیتر ساکارز به دست آمد. همچنین استفاده از نور سفید به همراه 1 میلی گرم در لیتر bap و 2/0 میلی گرم در لیتر iba بیشترین تعداد نوساقه را تولید کرد در حالیکه بیشترین طول نوساقه تحت تأثیر نور قرمز به همراه 5/0 میلی گرم در لیتر bap و 2/0 میلی گرم در لیتر iba به دست آمد. نتایج آزمایش ها نشان داد که bap در غلظت 3 میلی گرم در لیتر مناسب ترین تیمار سیتوکنینی برای باززایی بوده ولی استفاده از اکسین‎های iba و 2,4-d تأثیری روی باززایی ندارد. تحریک ریشه‎زایی به دو روش مورد مطالعه قرار گرفت؛ در روش اول نوساقه ها در محیط جامد 1/2ms حاوی غلظت های مختلف iba و naa کشت گردیدند که در نهایت naa در غلظت 1 میلی گرم در لیتر عملکرد بهتری داشت. در روش دوم قاعد? ریزنمونه ها در محلول هایی مستقل از 1 گرم در لیتر (ppm 1000) دو هومون iba و naa در زمان های مختلف (3 ثانیه، 5، 10، 20، 30 و 60 دقیقه) قرار داده شد و سپس به محیط 1/2ms بدون هورمون منتقل شدند. بر اساس نتایج به دست آمده بیشترین درصد ریشه زایی از قرار دادن پای? ریزنمونه ها (غوطه ور سازی) در محلول 1 گرم در لیتر iba به مدت 10 و 20 دقیقه به دست آمد.