بررسی فنولوژی گل، طول عمر تخمک، منحلی رشد میوه و اثر برخی تنظیم کننده های رشد گیاهی بر کمیت و کیفیت میوه زالزالک (crateagus monogyna jac)

چکیده زالزالک (crataegus monogyna jacq.)، متعلق به تیره rosaceae می باشد. میوه زالزالک دارای ترکیب هایی مانند اسید سیتریک و اسید کراتگوس است و برای درمان بیماری های قلبی به کار می رود. اندازه کوچک و عدم یکنواختی میوه ها، منجر به محدودیت هایی برای تولید محصول می شود. یکی از دلایل این محدودیت تولید گل های فراوان و تبدیل درصد بالایی از آن ها به میوه است. در این پژوهش فنولوژی گل، طول عمر تخمک، دوره گرده افشانی موثر، ناسازگاری احتمالی و اثر برخی تنظیم کننده های رشد گیاهی بر کمیت و کیفیت میوه بررسی می شود. آزمایش روی درختان زالزالک در دانشگاه شهرکرد و در زمان تمام گل اجرا شد. درختان مورد آزمایش 10 ساله بودند. این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل ها، شامل نوع گرده افشانی در دو سطح آزاد و خود گرده افشان و سطوحی از مواد تنظیم کننده رشد گیاه از جمله naa با غلظت های صفر، 10 و ppm 20، اتفون و ga3 هر کدام، با غلظت های صفر، 75 و ppm 150 می باشد. مراحل رشد میوه و در پایان آزمایش، شاخص هایی چون درصد تشکیل میوه سه، هفت، ده و هفده هفته پس از تمام گل، قطر میوه، حجم دانه و میوه، وزن دانه، گوشت و میوه، نسبت وزن گوشت به دانه، وزن خشک و درصد آب گوشت ، tss، ta، tss/ta، درصد کلسیم، میزان روی، مانده گاری میوه ها و تعداد سلول در هر میدان دید میکروسکوپ می باشد. نتایج نشان می دهد، طول عمر تخمک و دوره گرده افشانی موثر زالزالک، به ترتیب نُه و چهار روز می باشد. نوع گرده افشانی به غیر از درصد تشکیل میوه در مراحل مختلف، قطرمیوه، وزن دانه، نسبت وزن گوشت به دانه، درصد کلسیم و مانده گاری میوه ها روی بقیه صفات تفاوت معنی داری ندارد. بیشترین درصد تشکیل میوه در مراحل مختلف، مربوط به ga3 ppm150 می باشد. اتفون ppm 75، بیشترین اثر را بر قطر میوه، حجم دانه و وزن گوشت، داشته است. اتفون ppm 150، اثر بارزی بر حجم میوه، وزن دانه و میوه، tss، tss/ta و تعداد سلول دارد. naa، بیشترین اثر را روی نسبت وزن گوشت به دانه و وزن خشک گوشت دارد، در حالی که ga3 ppm 75، بیشترین ta را سبب شده است. کمترین میزان کلسیم در تیمارga3 ppm150 و کمترین میزان روی و مانده گاری میوه ها در تیمار اتفون ppm150 دیده شد. از بین تیمار ها، اتفون ppm75، بیشترین اثر را در کاهش اندازه سلول داشت. کلمات کلیدی : طول عمر تخمک، دوره گرده افشانی موثر، مواد تنظیم کننده رشد گیاهی، میوه زالزالک، اتفون، اسید نفتالین استیک، اسید جیبرلیک، tss و ta.