بررسی پاسخ لرزه یی پی سد سفیدرود به تحریک سنگ بستر ناشی از گسل های فعال هم جوار

بررسی رفتار لرزه یی سد سفیدرود به عنوان یکی از چهار سد بزرگ ایران، با توجه به پتانسیل بالای لرزه خیزی در البرز مرکزی و با توجه به تاریخچه لرزه ای این منطقه (زلزله ی 1369 رودبار و منجیل)، حایز اهمیت است. در این پژوهش فعالیت گسل های منطقه بر اساس مکان یابی دوباره ی زمین لرزه ها و پتانسیل لرزه یی منطقه تا شعاع 300 کیلومتر بررسی شده و بحرانی ترین گسل و همچنین مکانیسم گسلش مطابق نقشه خطر زمین لرزه ایران و حل مکانیسم گسل زلزله های پیشین، بدست آمده است. بدین ترتیب فرض می شود که گسل مربوط به زلزله منجیل ـ رودبار دارای یک روند شمال غرب ـ جنوب شرق با مکانیسم گسلش strike-slip است. سپس با فرض مدل نقطه ای haskell و یک گسل خطی به صورت مجموعه ای از بینهایت (یا به لحاظ فیزیکی، تعداد بسیار زیادی)، منبع نقطه ای توسط نرم افزار matlab ایجاد شده است. پاسخ معادله موج حاصل از امواج لرزه ای منتشر شده از منبع نقطه ای، تاریخچه جابجایی زمان از یک نقطه، بر اساس جابجایی ذره (particle dislocation) در منبع بدست آورده می شود. تاریخچه جابجایی - زمان بدست آمده از برنامه توسط بسط سری های فوریه تبدیل به منحنی تاریخچه جابجایی- زمان، نرم و همواری گردیده است. با مشتق گیری از این منحنی می توان تاریخچه شتاب – زمان و سرعت – زمان را بدست آورد. تاریخچه های شتاب- زمان بدست آمده با اطلاعات ثبت شده از زلزله واقعی پس از تصحیح خط مبنا و فیلتراسیون بر آن، مقایسه شده است. سپس بیشینه شتاب زمین (pga) و طول مدت زمین لرزه جهت مقایسه شتابنگاشت مصنوعی با شتاب نگاشت ثبت شده ی واقعی زلزله ( زلزله منجیل- رودبار 1369 ) در سه ایستگاه مورد بررسی قرار گرفته است و جهت بدست آوردن شدت نرخ گشتاور لرزه ای (m ?_0) و سرعت موج برشی(?) در بستر سنگی و زمان نمو منبع(?_r) ، بر روی آنها کالیبراسیون انجام پذیرفته است. در مرحله بعد، با استفاده از نرم افزار seismosignal، فیلتراسیون فرکانسهای بالا و پایین و تصحیح خط مبنا برای تاریخچه های شتاب- زمان انجام شده است. این شتاب نگاشت مجدداً با رکورد اصلی مقایسه گردیده که نتایج حاکی از تطابق نسبتاً خوبی بین آنها بوده است. در نهایت از پارامترهای لرزه ای این نتایج برای پاسخ لرزه ای پی سد سفیدرود استفاده و زلزله یی مصنوعی برای ساختگاه این سد تولید شده است. در تولید این زلزله، به دلیل خطی در نظر گرفتن گسل و همچنین نادیده گرفتن اثر میرایی و تفرق امواج، شتاب ، سرعت و جابجایی قابل ملاحظه یی به دست آمده است که البته در مقایسه با زلزله های شدید جهانی مقادیر غیرقابل باوری نیستند و از سوی دیگر، به دلیل عدم کاهش آنها بر اساس اثر میرایی و تفرق امواج، برای استفاده ی عملی و مهندسی، در جهت اطمینان خواهند بود.