بررسی سیر افکار اجتماعی در اشعار نیما یوشیج ، مهدی اخوان ثالث و احمد شاملو

شاعر یا نویسنده مولود و محصول اجتماع است و به عنوان فردی که در درون گروههای اجتماعی رشد می کند، زبان را نه به عنوان هدف بلکه به عنوان وسیله به خدمت می گیرد و با استفاده از همه ی امکانات آن، ساختار ذهنی خویش را در قالب یک اثر به جامعه ی خود عرضه می دارد و دردهای اجتماعی، رنج های مردم، سرخوشی ها و ناخوشی ها، مهر و خنده، شکست و پیروزی، سیاست و مدنیت، تاریخ و فرهنگ، جامعه و خانواده و شخصیت را در آیینه ای به نام شعر در برابر دید مخاطب قرار می دهد. تحلیل گران این نوع شعر را « انسان مدار » می دانند. شعر امروز آن گونه که باید برای انسان به طور اعم و انسان عصر خویش به طور اخص ارزش قائل است و آیینه ی دردهای جامعه ی انسانی است. بدین ترتیب شعر امروز در چنین فضایی است که به تبیین اهداف خویش می پردازد. بنابراین آنچه ما در این رساله به آن نظر داریم شعر امروز ایران است، شعری که با نام نیما یوشیج و پیروانش شناخته می شود و افکارشان نیز این خط سیری را دنبال می کند. از آنجا که شعر نیما، اخوان ثالث و شاملو میراث خوار فضای پر از التهاب ایران، در دوره ی خویش بوده است، آیینه ای است که در آن می توان بسیاری از مسائل اجتماعی آن روز را با دیدی جامعه شناسانه باز نگری نمود و افکار سیاسی و اجتماعی آنان را در چندی از آثارشان مورد تحلیل قرار داد. این سه شاعر نگاه نوینی نسبت به انسان، جامعه و مسائل اجتماعی داشتند و تمام دردها و رنجهایی که به انسان ها تحمیل می شد در محکمه ی شعرشان به تازیانه ی انتقاد می گرفتند و در بیداری و آگاه سازی جامعه نقش زیادی داشتند. مضمون اشعار این شاعران بر محور موضوعاتی چون مبارزه با استبداد و استعمار، عدالتجویی، آزادی خواهی، ستایش وطن، نقد تعصبات و خرافات، حقوق و آزادی زن، تجدد و ترقی، دفاع از طبقه ی رنجبر، انتقادهای اجتماعی و... می چرخد.