تحولات حقوق بزه دیده از خلا ها تا نوآوری ها در سیاست جنایی جمهوری اسلامی ایران با نگرشی به لایجه جدید آیین دادرسی کیفری

جرم پدیده ای است که اغلب در تلاقی بزهکار و بزه دیده شکل می گیرد و همان گونه که بی بزهکار قابل تصور نیست، در بیشتر موارد بدون بزه دیده نیز ممکن نخواهد بود. بدین ترتیب بزهکاری و بزه دیدگی دو روی یک سکه اند که هرگونه مطالعه جرم بدون توجه به هر دوی آنها نارسا خواهد بود. بزه دیده دارای حقوق انسانی و اخلاقی و عینی و مادی می باشد و اصل رفتار منصفانه ایجاب می کند که حقوق مشخصی به مثابه آنچه که متهمان بر پایه اصل دادرسی عادلانه از آن بهره مندند برای بزه دیدگان نیز فراهم شود. نگاه قوانین دادرسی کیفری که در ایران وجود دارد دیدگاه سنتی به بزه دیده بوده و حقوق و اختیارات محدود برای وی در نظر گرفته شده است مثل تعقیب جرایم قابل گذشت منوط به شکایت متضرر از وقوع جرم است و گذشت شاکی در جرایم غیر قابل گذشت از کیفیات مخففه بوده و پرداخت ضرر و زیان شاکی خصوصی یا قرار پرداخت آن از جمله شرایط آزادی مشروط بوده و حق شکایت از احکام و قرارهای کیفری، تأمین ضرر و زیان از مراجع کیفری و حاضر شدن در معاینات محلی و رونوشت گرفتن از صورتجلسه مربوطه، اما نیاز است که در قانون آیین دادرسی کیفری در خصوص حقوق و اختیارات بزه دیده اصلاحات لازم بعمل آید، به همین مناسبت لایحه جدید قانون آیین دادرسی کیفری با ایجاد نوآوریهایی در زمینه فوق، بستر مناسبی را برای رعایت حقوق بزه دیده فراهم نموده است اگر چه این لایحه دارای خلاءهایی نیز می باشد ولی در جای خود قابل تحسین است. در تحقیق حاضر که با هدف بررسی تحولات حقوق بزه دیده با مد نظـــر قرار دادن قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری و لایحه جدید آن و ضرورت بحث و اهمیت آن به روش تحلیلی _ توصیفی و استفاده از منابع معتبر موجود در کتابخانه ها نگارش یافته، سعی می شود تا با بررسی کتب و مقالات مطالبی ارزنده در این باب ارائه نماید. در این پایان نامه، در فصل اول : به کلیات حقوق و اختیارات بزه دیده و بررسی سیر تحولات حقوق بزه دیده در فصل دوم انواع شیوه های حمایت از بزه دیده، فصل سوم حقوق و جایگاه بزه دیده در مراحل مختلف فرایند کیفری در قانون آیین دادرسی کیفری جمهوری اسلامی ایران ودر فصل چهارم نوآوریها و خلاءهایی که در لایحه جدید قانون آئین دادرسی کیفری پیرامون حقوق و اختیارات بزه دیده وجود دارد پرداخته شده است.