بررسی آثار بلندمرتبه سازی بر کیفیت مکان در ابعاد کالبدی-اجتماعی نمونه موردی محله رودبارتان شهر رشت

ساختمان های بلند هر چند توانسته اند به برخی از مسائل امروز مانند افزایش جمعیت شهری و کمبود مسکن پاسخ گویند اما خود پدید آورنده مشکلات و نارسایی هایی نیز بوده اند. چرا که به موازات تأمین نیازهای سکونت ساکنان شهری، بخشی از الزامات کیفی مورد خدشه قرار می گیرد، به این معنا که در فرایند بلندمرتبه سازی، به دلیل غلبه رفع نیاز های اولیه به پاره ای از ملاحظات کیفی توجه نمی شود. این امر باعث می شود که در یک فرایند کوتاه مدت، محیط سکونتی با مشکلات فراوانی مواجه شود. یکی از ابعاد قابل توجه در ارتباط با آثار بلندمرتبه سازی، مسئله ی کیفیت مکان است. زندگی شهری تلویحاً « مکان» هایی است که مردم زندگی روزانه خود را در آن می گذرانند، زمانی که این مکان ها، کیفیت مطلوبی نداشته باشند، ساکنان از زندگی در آن راضی نخواهند بود. این مسئله نتایج نگران کننده ای از قبیل عدم مشارکت، عدم تعلق به مکان و در نهایت مهاجرت و ترک مکان خواهد داشت. محله رودبارتان از قدیمی ترین محلات شهر رشت است که در نزدیکی مرکز شهر و در مجاورت خیابان مطهری، قرار دارد. این محله بافتی ارگانیک و نسبتاً همگون داردکه ساختمان سازی های اخیر چهره آن را دستخوش تغییر کرده و به تبع کیفیت مکان آن را تحت تأثیر قرار داده است. از این رو مطالعه این محدوده به دلیل ویژگی های خاص آن که ترکیبی از ساختمان های قدیمی و جدید است می تواند ما را در دستیابی به هدف پژوهش، بررسی اثرات بلندمرتبه سازی بر کیفیت مکان، یاری رساند. در این پژوهش پس از جمع آوری مبانی نظری در راستای سنجش کالبدی محله، به مقایسه وضعیت موجود با روش های تعیین ارتفاع پرداختیم و به این نتیجه رسیدیم که منظر آشفته محله رودبارتان ناشی از عدم کارایی طرح جامع است. سنجش کالبدی- اجتماعی محله نیز از طریق تدوین مدلی برای سنجش کیفیت مکان صورت گرفت که بر مبنای آن پرسشنامه ای تدوین گردید. سپس به کمک فن تحلیل عاملی، عوامل و شاخص های موثر در سنجش کیفیت مکان شناسایی گردید. تحلیل پرسشنامه در قالب عوامل کلیدی تحلیل عاملی، نیز نشان داد که ساکنان حوزه ی یک، از کیفیت مکان در محله رودبارتان رضایت بیشتری دارند. در نهایت به منظور بهبود کیفیت مکان پیشنهاداتی ارئه گردید.