بررسی مردم شناختی فیلم های قیصر و طوقی

سینما از یک بعد به مثابه آینه ای از رفتار و آرزوهای مردم و به طور کل فرهنگ است و از بعد دیگر سینما ایده و نظر مولف است که بر جامعه نیز تاثیر متقابل دارد. در دهه پنجاه تعداد 512 فیلم سینمایی در ایران ساخته شده و این پژوهش از بین تعداد معدودی از آثار چشمگیر و ارزشمند سینمایی آن دهه به فیلم سینمایی قیصر ساخته مسعود کیمیایی که به تعبیری نقطه عطف سینمای ایران محسوب می گردد و طوقی ساخته مرحوم علی حاتمی که یکی از آثار ارزشمند آن هنرمند فقید می باشد، می پردازد. به اعتقاد صاحب نظران، قیصر پنجره ای نو به سینمای آن دوران باز نمود و راه را برای فیلمهای دیگری از همین نوع از جمله طوقی باز نمود. نگارنده در این پژوهش سعی دارد زمینه های فرهنگی موثر بر شکل گیری شخصیتهای فیلم قیصر و طوقی را در ابعاد جسمانی، روحی- روانی، اعتقادی و اجتماعی تجزیه و تحلیل نماید. همچنین نگارنده قصد دارد ضمن بررسی وضعیت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، کارکردهای جوانمردی و لوطی گری و کبوتربازی در دهه پنجاه ایران را معین نماید. علاوه بر این نسبت به توصیف و تفسیر نمادها، نشانه ها، تمثیلات فیلم های قیصر و طوقی اقدام نموده و در نهایت علل اقدام انفرادی قیصر در انتقام از قاتلین خواهر و برادرش، و مرتضی در فیلم طوقی برای انتقام از قاتل همسرش را مشخص نماید. یافته های پژوهش نشان می دهد قیصر و سایر شخصیتهای فیلم قیصر و مرتضی و سایر کاراکتر های فیلم طوقی نمایشی از خصوصیات فرهنگی غالب مردم شهرنشین آن دهه بوده و آشفتگی اوضاع اجتماعی و سیاسی فرهنگی آن دهه زمینه ساز ساخت و رواج این گونه فیلمها بوده است. روش مطالعه در این پژوهش، تحلیل محتوای کیفی و کتابخانه ای، به علاوه مشاهده مستقیم فیلم قیصر و طوقی و توصیف و تفسیر نمادها، نشانه ها و تمثیلات این دو فیلم بوده است. واژگان کلیدی: مردم شناسی هنر، فیلم قیصر، فیلم طوقی، سینمای فارسی، جوانمردی