طراحی، ساخت و ارزیابی مکانیزم هسته گیر خرما

ایران سومین تولید کننده و دومین صادرکننده ی خرما است. ارزش اقتصادی به ازاء هر تن خرمای صادراتی ایران نسبت به کشورهای صادرکننده ی خرما به علت عدم انجام فرآوری مناسب در رتبه ی پانزدهم جهانی قرار دارد. هسته گیری یکی از فرآیندهایی است که موجب افزایش ارزش افزوده ی خرما می گردد. خرمای بدون هسته به منظور ایجاد بازارهای جدید، مصرف کنندگان جدید و به عنوان ماده ی اولیه ی فرآورده های دیگر استفاده می شود. دستگاه های ساخته شده برای هسته گیری خرمای کامل از روش پانچ برای خروج هسته از خرما استفاده کرده اند. در این پژوهش یک واحد هسته گیر خرما به روش گیره ای برای اولین بار طراحی، ساخته و ارزیابی شد. کارآئی واحد هسته گیر در سه سطح سرعت (30، 60 و 90 تعداد نامی هسته گیری بر دقیقه) و پنج سطح محتوای رطوبتی بر پایه ی تر (28، 26، 24، 22، 20%) برای خرمای مضافتی مورد آزمون قرار گرفت. با توجه به ارزیابی های صورت گرفته رطوبت تأثیر معناداری بر روی هسته گیری از خود نشان نداد اما سرعت تأثیر معناداری بر آن داشت. میانگین درصد گوشت از دست رفته برابر 1/2 درصد بود و بین تیمارهای رطوبت، سرعت و برهمکنش رطوبت - سرعت اختلاف معنی داری در درصد گوشت از دست رفته وجود نداشت. رطوبت، سرعت و اثر برهمکنش آن ها تأثیر معنی داری روی درصد تغییر طول خرما نداشتند. با افزایش سرعت، درصد تغییر طول خرما افزایش یافت اما با افزایش رطوبت درصد تغییر طول خرما روند کاهشی پیدا کرد. میانگین تغییر طول خرما 11-% بود. تیمارهای سرعت، رطوبت و اثر برهمکنش سرعت و رطوبت نیز تأثیر معناداری بر روی درصد تغییر قطر خرما پس از هسته گیری نشان ندادند. با افزایش سرعت درصد تغییر قطر افزایش یافت اما با افزایش رطوبت درصد تغییر قطر کاهش یافت و میانگین آن برابر 3/7% شد. مطلوب ترین حالت برای هسته گیری از نظر درصد هسته گیری و سرعت در رطوبت 26 درصد (بر مبنای تر) و سرعت 60 (تعداد نامی هسته گیری بر دقیقه) بود که در آن هسته گیری 80%، گوشت از دست رفته 1/2%، تغییر طول 9/7-% و درصد تغییر قطر 3/7% مشاهده شد.