شناسایی و اندازه گیری رنگ های خوراکی تارترازین، زرد کوئینولین، زرد سان ست، قرمز پانسوآ و نارنجی متیل در نمونه-های زعفران به روش کروماتوگرافی مایع مایسلی فاز معکوس (rp-mlc)

زعفران، کلاله های خشک و قرمز رنگ گیاه کروکوس ساتیوس از خانواده زنبق است. در نقاط مختلف جهان معمولاً از زعفران به عنوان رنگ و طعم دهنده غذایی و داروی گیاهی استفاده می شود. کیفیت زعفران وابسته به سه متابولیت است؛ کروسین ها که رنگ زعفران را ایجاد می-کنند، سافرانال که روغن فرار معطر این گیاه است و پیکروکروسین که باعث ایجاد طعم منحصر-به فرد زعفران می شود. تولید محدود و قیمت بالای زعفران، از عواملی هستند که متأسفانه موجب در معرض تقلب قرار گرفتن این گیاه شده اند. این تقلب، معمولاً با افزودن سایر اجزای گیاه زعفران و یا گیاهان مشابه که با رنگ های مصنوعی رنگ شده اند، صورت می پذیرد. روش های مختلفی برای تشخیص تقلب در زعفران وجود دارد که از جمله می توان به کروماتوگرافی لایه نازک (tlc) و کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا (hplc) اشاره نمود. هدف این پژوهش معرفی کروماتوگرافی مایع مایسلی (mlc) به عنوان یک جایگزین مناسب برای روش rp-hplc در اندازه گیری همزمان رنگ های آزو می باشد. یک روش سریع، آسان و مقرون به صرفه برای تشخیص و اندازه گیری همزمان پنج رنگ تارتارازین، زرد سان ست، پانسوآr 4، نارنجی متیل و زرد کوئینولین در محصولات تجاری زعفران گزارش شده است. استفاده از mlc به عنوان یک روش تجزیه ای، امکان تزریق مستقیم نمونه-های بیولوژیکی و مواد غذایی را بدون نیاز به مراحل آماده سازی فراهم می نماید. متغیر هایی که در mlc باید بهینه شوند عبارتند از: ph، نوع سورفکتانت، نوع اصلاحگر آلی و غلظت مربوط به آن ها در فاز متحرک. پس از بهینه نمودن متغیر های mlc، جداسازی مخلوط پنج رنگ با ستون 18c، فاز متحرک حاوی سورفکتانت 35m brij- 015/0، نمک سدیم دی هیدروژن فسفات با غلظت 01/0 مولار، (v/v) 4% 1-بوتانول و در 7ph= انجام شده است. جداسازی کامل مخلوط رنگ ها در زمان تجزیه کم تر از 16 دقیقه مشاهده می شود. برای رسم منحنی درجه بندی، محلول های حاوی پنج رنگ با غلظت ppm150-10 تهیه و بررسی شدند. پس از تجزیه نمونه های استاندارد حاوی مخلوط رنگ ها، نمونه های برنج زعفرانی به عنوان نمونه واقعی تجزیه شده اند. با مقایسه نتایج حاصل از نمونه های واقعی و نمونه های استاندارد، حضور و مقدار رنگ تارتارازین در این نمونه ها مشخص شده است.