نقش فرهنگ دانشگاهی بر دانش آفرینی از دیدگاه صاحبنظران نظام آموزش عالی

چکیده فرهنگ یکی از بسترهای اصلی دانش آفرینی است. فرهنگ دانشگاهی به عنوان یکی از خرده فرهنگ های مهم جامعه تاثیر بسزایی بر رشد و توسعه دانش آفرینی در جوامع دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی « نقش فرهنگ دانشگاهی بر دانش آفرینی از دیدگاه صاحبنظران نظام آموزش عالی» انجام شد. که برای دست یابی به هدف فوق سوالات زیر طراحی گردید: 1- مولفه های فرهنگ دانشگاهی ایران کدامند و وضعیت موجود آنها از دیدگاه صاحبنظران چگونه است؟ 2- مولفه های فرهنگی دانش آفرینی در دانشگاه های ایران از دیدگاه صاحبنظران کدامند؟ 3- بر اساس پاسخ سوال 1 و 2 آیا فرهنگ دانشگاهی ایران دارای ویژگی های فرهنگی دانش آفرین هست؟ 4- راهکار مناسب برای ایجاد فرهنگ دانشگاهی دانش آفرین چیست؟ شرکت کنندگان این پژوهش کیفی 11 نفر از صاحبنظران حوزه مطالعات آموزش عالی بودند که بر اساس نمونه گزینی گلوله برفی گزینش شدند. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه های نیمه ساختار یافته بود. از روش تحلیل مضمون (تم) برای تحلیل مصاحبه استفاده شد. مولفه های فرهنگ دانشگاهی در 10 تم دسته بندی شدند که عبارت بودند از استقلال آکادمیک، آزادی علمی، اخلاق حرفه ای، مدیریت، ارتباطات، مشارکت و انجام دادن کارگروهی، فرهنگ یادگیری، اعتماد بین اعضا، سیستم پاداش و ارزیابی. صاحبنظران وضعیت این مولفه ها را ضعیف و نامناسب توصیف کردند. مولفه های فرهنگ دانش آفرینی نیز در 8 تم شناسایی شدند که عبارت بودند از روحیه جستجو-گری، رعایت اخلاق حرفه ای، مدیریت مشارکتی، سیستم پاداش، اعتماد بین اعضا، بهادادن به کار گروهی و تیمی، آزادی علمی و فرهنگ یادگیری. یافته های پژوهش گویای آن است که اولا از دید صاحبنظران فرهنگ دانشگاهی ایران با مولفه های فرهنگی دانش آفرین فاصله نسبتا زیادی دارد و دوما بین بسیاری از مولفه های فرهنگ دانشگاهی و مولفه های فرهنگی دانش آفرینی نیز همپوشانی وجود دارد. کلمات کلیدی: فرهنگ دانشگاهی، دانش آفرینی