تاثیر جایگزینی علف خشک یونجه با پس ماند تقطیری دانه گندم بر ویژگیهای تخمیری و تولیدی جیره های گاوهای شیرده هلشتاین

در این تحقیق به منظور بررسی ارزش تغذیه ای پس ماند تقطیری دانه گندم و استفاده از آن در جیره گاوهای شیری دو آزمایش انجام شد. در آزمایش اول به مقایسه ترکیب شیمیایی، مولفه های تولید گاز و تجزیه پذیری انواع جیره های حاوی سطوح مختلف پس ماند تقطیری دانه گندم با یکدیگر وهمچنین با جیره پایه پرداخته شد. جیره پایه بر اساس ماده خشک، شامل 53 درصد کنسانتره و 47 درصد علوفه بود که در تیمارهای آزمایشی بخشی از فیبر علوفه یونجه با فیبر موجود در پس ماند تقطیری دانه گندم جایگزین شده بود به گونه ای که تیمار آزمایشی اول حاوی 5 درصد پس ماند تقطیری گندم، 1/28 درصد علوفه یونجه و 7/8 درصد کنجاله سویا و تیمار آزمایشی دوم حاوی 7/8 درصد پس ماند تقطیری گندم، 2/25 درصد علوفه یونجه و 1/7 درصد کنجاله سویا بودند. با افزایش میزان پس ماند تقطیری گندم در جیره های آزمایشی و کاهش میزان علوفه یونجه، غلظت ndf در جیره های آزمایشی ثابت ماند هر چند غلظت adf در جیره های آزمایشی پایین آمد (05/22 و 55/23 درصد در تیمارهای آزمایشی اول و دوم در مقایسه با 03/26 درصد در جیره پایه ). میزان ndf علوفه ای در تیمار حاوی مقادیر 5 و 7/8 درصد از پس ماند تقطیری گندم نسبت به جیره پایه به ترتیب 5 و 11 درصد کاهش پیدا کرد (8/65 و 47/60 در مقایسه با 55 درصد از مجموع ndf جیره). میزان گاز تولید شده از بخشهای قابل تخمیر در شکمبه برای تیمارهای حاوی پس ماند تقطیری گندم به طور معنی داری (p<0.05) بیشتر از جیره پایه بود، هر چند نرخ تولید گاز برای جیره پایه بالاتر از سایر تیمارها بود (p<0.05). تخمین میزان انرژی قابل متابولیسم بر اساس حجم تولید گاز در 24 ساعت و ترکیب شیمیایی خوراکها در بین تیمارها یکسان بود همچنانکه تغییرات ph با گذشت زمان وهمچنین در بین تیمارها نیز معنی دار نبود. حجم تولید گاز تجمعی و قابلیت تجزیه پذیری ماده خشک برای تیمارهای حاوی پس ماند تقطیری گندم با گذشت زمان افزایش پیدا می کرد، که در ارتباط با ماهیت ndf موجود در تیمارهای حاوی پس ماند تقطیری گندم و قابلیت تجزیه پذیری adip موجود در آنها در مقایسه با علف یونجه می باشد. در آزمایش دوم به بررسی تاثیر جایگزینی علف یونجه با پس ماند تقطیری دانه گندم بر ph شکمبه، قابلیت هضم مواد مغذی، متابولیتهای خونی و رفتار تغذیه ای گاوهای شیری پرداخته شد. در این آزمایش از 9 راس گاو شیری هلشتاین در قالب طرح مربع لاتین 3×3 در یک دوره 21 روزه (7 روز نمونه گیری) استفاده شد. مصرف ماده خشک، تولیدشیر، ترکیب شیر و غلظت گلوکز خون برای تمامی تیمارهای آزمایشی مشابه بودند. پس ماند تقطیری گندم حاوی مقادیر فراوانی از پروتئین با تجزیه پذیری پایین در شکمبه می باشد که منجر به کاهش غلظت آمونیاک شکمبه و در نتیجه آن افت غلظت نیتروژن اوره ای خون می گردد که در تیمار حاوی 5 درصد از تفاله تخمیری گندم مشاهده گردید (p<0.05). فعالیت جویدن (شامل خوردن، نشخوار کردن و استراحت) در یک دوره 24 ساعته در فواصل زمانی 5 دقیقه مورد ارزیابی قرار گرفت که تمامی فاکتورهای مربوط به فعالیت خوراکی حیوان به جز مجموع فعالیت جویدن به ازاء کیلوگرم ndf مصرفی برای تیمارهای حاوی پس ماند تقطیری گندم مشابه جیره پایه بود. قابلیت هضم فیبر خوراک نیز به خاطر تجزیه پذیری بالای فیبر موجود در پس ماند تقطیری گندم، همراه با افزایش آنها در جیره به طور معنی داری (p<0.05) افزایش پیدا کرد. نتایج این مطالعه بر این نکته تاکید دارند که پس ماند تقطیری خشک گندم قادر به جایگزینی با علوفه جیره تا 7/8 درصد از ماده خشک جیره بدون هیچ گونه تاثیر سویی بر مصرف خوراک، تولید و ترکیب شیر، متابولیتهای خونی و قابلیت هضم مواد مغذی می باشد.