ارزیابی سرعت رشد خطی میسلیوم قارچ شاه صدف (pleurotus eryngii) روی ضایعات کشاورزی

استفاده از ضایعات به عنوان ماده اولیه بستر کشت قارچ یکی از راه های مناسب ارتقای کیفی این مواد می باشد. بنابراین، این آزمایش به منظور بررسی سرعت رشد میسلیوم قارچ شاه صدف (pleurotus eryngii) جدایه se06 روی ضایعات کاه ذرت غنی شده با 10، 20 و 30 درصد پودر سویا و 10، 20 و 30 درصد خاک ارّه در دماهای 20، 23 و 26 درجه سانتیگراد صورت گرفت. این آزمایش در 3 تکرار وبه صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اختلاف معنی داری در سطح احتمال یک درصد بین تیمار ها، مکمل های غذایی و همچنین دماهای موردمطالعه وجود داشت. علاوه بر این، اثر متقابل بین بستر های کشت (ضایعات) با مکمل های غذایی، همچنین بستر های کشت با دماهای مورد مطالعه و نیز مکمل های غذایی با دما های مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بر اساس مقایسه میانگین داده ها به روشs.n.k بستر های مورد مطالعه به2 گروه تقسیم شدند به طوری که تیمار های کاه گندم و برگ خرما در گروه اول و دو تیمار کاه برنج و کاه ذرت در گروه دوم قرار گرفتند. بر اساس مقایسه میانگین داده ها، سریع ترین سرعت رشد میسلیوم جدایه مورد مطالعه، در بستر برگ خرما و کاه گندم به ترتیب با 32/5 و 28/5 میلیمتر در روز اتفاق افتاد. همچنین کمترین سرعت رشد میسلیوم نیز در بستر کاه برنج و کاه ذرت با رشد میسلیومی 01/5 مشاهده شد. بر اساس مقایسه میانگین مکمل های غذایی مورد مطالعه نیز در 5 گروه قرار گرفتند. مقایسه میانگین داده ها نشان داد که سریع ترین سرعت رشد میسلیوم جدایه مورد مطالعه، در بستر غنی شده با 10 درصد پودر سویا با میزان رشد میسلیومی 03/6 میلیمتر در روز اتفاق افتاد. همچنین تیمار شاهد (بدون مکمل) و تیمار غنی شده با 20 درصد پودر سویا نیز به ترتیب با میزان رشد میسلیومی 63/5 و 55/5 از رشد خوبی برخوردار بودند. در تیمارهای غنی شده با 20 و 30 درصد خاک ارّه نیز به ترتیب با میزان رشد 66/4 و 52/4 میلیمتر در روز کمترین میزان رشد میسلیومی مشاهده شد. در مجموع، نتایج نشان داد که بین تیمار 10 درصد پودر سویا با سایر تیمار ها اختلاف معنی دار در سطح احتمال یک درصد وجود داشت. باوجوداین، اختلاف معنی داری بین تیمار 20 درصد سویا با شاهد، تیمار های 10 و 20 درصد خاک ارّه و تیمارهای 20 و 30 درصد خاک ارّه اختلاف معنی دار مشاهده نشد. با توجه به نتایج فوق در کل می توان چنین استنباط کرد که استفاده از مکمل پودر سویا در مقایسه با خاک ارّه برای غنی سازی بستر های کشت بهتر بوده و علاوه براین استفاده از سطوح پایین مکمل پودر سویا رشد میسلیومی بهتری را القا می کند. بر اساس مقایسه میانگین همچنین دماهای مورد مطالعه در 3 گروه قرار گرفتند. نتایج حاصل از مقایسه میانگین داده ها نشان داد که اختلاف معنی داری در سطح احتمال یک درصد بین دماهای 20، 23 و 26 درجه سانتیگراد وجود داشت. بر اساس مقایسه میانگین داده ها، رشد میسلیومی قارچ مورد مطالعه در دمای 26 درجه سانتیگراد با میانگین رشد 49/5 میلیمتر در روز از بالاترین میزان رشد و در دمای 20 درجه سانتیگراد با میانگین 88/4 میلیمتر در روز از کمترین میزان رشد برخوردار بود. نتایج همچنین نشان داد که بین تیمار 26 درجه سانتیگراد با سایر دماها اختلاف معنی داری وجود داشت. و نیز بین تیمار 23 و 20 درجه سانتیگراد نیز اختلاف معنی دار وجود داشت. بررسی اثرات متقابل نشان داد که کلیه اثرات متقابل در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بررسی اثر متقابل بین بستر کاشت و مکمل های مورد استفاده نشان داد که بیشترین سرعت رشد میسلیوم مربوط به بستر برگ خرما غنی شده با 10 درصد پودر سویا با میانگین 61/6 میلیمتر در روز بود. همچنین بستر کاه گندم شاهد (بدون مکمل ) نیز با میانگین 35/6 میلیمتر در روز از رشد میسلیومی بالایی برخوردار بود. باوجوداین، کمترین میزان رشد میسلیوم در بستر کاه ذرت غنی شده با 30 درصد پودر سویا مشاهده شد. اثر متقابل بین مکمل های مورد استفاده با دماهای مورد استفاده نشان داد که بیشترین سرعت رشد میسلیوم مربوط به بستر غنی شده با 10 درصد پودر سویا و در دمای 26 درجه سانتیگراد با میانگین 83/6 میلیمتر در روز بود. همچنین بستر غنی شده با 20 درصد پودر سویا و شاهد نیز با رشد میسلیومی به ترتیب برابر با 25/6 و 5.88 میلیمتر در روز و در دمای 26 درجه سانتیگراد نیز از سرعت رشد مطلوبی برخوردار بودند. با وجوداین در مکمل 30 درصد پودر سویا در دمای 20 درجه سانتیگراد با میانگین 45/4 میلیمتر در روز و مکمل 30 درصد خاک ارّه در دمای 23 درجه-سانتیگراد با میانگین 42/4 میلیمتر در روز کمترین سرعت رشد میسلیوم مشاهده شد. اثر متقابل بین کاه-های مورد استفاده با دماهای مورد استفاده نیز نشان می دهد که بیشترین سرعت رشد میسلیوم در بستر کاه گندم در دمای 26 درجه سانتیگراد با میانگین 02/6 میلیمتر در روز از بالاترین میزان رشد و بستر کاه برنج در دمای 20 درجه سانتیگراد با میانگین 51/4 میلیمتر در روز از کمترین میزان رشد برخوردار بودند. بررسی اثرات متقابل بین بسترکشت، مکمل های غذایی و دماهای مورداستفاده بیانگر وجود اختلاف معنی دار در سطح احتمال یک درصد بین آنها بود. بالاترین میزان رشد در دمای 20 درجه سانتیگراد در بستر برگ خرما (شاهد) و برگ خرمای غنی سازی شده با 10 درصد پودرکنجاله سویا به ترتیب با میانگین 38/6 و 33/6 میلیمتر در روز و کمترین میزان رشد میسلیوم در بستر کاه ذرت غنی شده با 30 درصد پودرکنجاله سویا با میانگین 60/3 میلیمتر در روز مشاهده شد. در دمای 23 درجه سانتیگراد بستر برگ خرما غنی شده با 10 درصد پودرکنجاله سویا با میانگین 90/ 6 میلیمتر در روز از بالاترین میزان رشد میسلیوم و بستر برگ خرما غنی شده با 30 درصد خاک ارّه با میانگین 98/3 میلیمتر در روز از کمترین میزان رشد برخوردار بود. همچنین جدایه موردمطالعه در دمای 26 درجه سانتیگراد در بسترکاه گندم (شاهد) با میانگین 44/7 میلیمتر در روز بالاترین میزان رشد میسلیوم و در بستر برگ خرما غنی شده با 30 درصد پودرکنجاله سویا با میانگین 81/3 میلیمتر در روز کمترین میزان رشد میسلیوم را نشان داد.