بررسی دینداری و عوامل موثر بر آن در دختران مقطع پیش دانشگاهی شهر اهواز

چکیده دین در جامعه ایران حضوری برجسته و فعال داردو در تمامی عرصه‏های اجتماع به نحوی اثر و نفوذ خود را داراست. از آنجا که دین در نگهداشت پایه‏های اخلاقی فرد و جامعه نقش مهمی را دارد، می تواند در مردمی که پیش زمینه مذهبی نیرومند دارند، به عنوان حافظی برای ارزش‏های اخلاقی و فکری بکار رود. نظریه‏های چندی در مورد دینداری در عرصه جامعه شناسی دین مطرح گردیده است که در آنها، اندیشمندان کوشیده‏اند علل و سرچشمه‏های پیدایش ادیان و عوامل موثر بر دینداری را از جوامع اولیه تاکنون تبیین نمایند. پژوهش حاضر، سعی نموده است دینداری را در دختران مقطع پیش دانشگاهی که در سالهای آخر نوجوانی بسر می‏برند، تبیین نماید. زمینه موثر بر انتخاب این قشر به نقش تأثیرگذار نوجوانان و جوانان در اجتماع بر می‏گردد. در این تحقیق عوامل چندی برای دینداری در دختران مقطع پیش دانشگاهی مطرح گردیده و از مدل گلاک و استارک برای سنجش دینداری دختران نوجوان استفاده گردیده است. رویکرد کارکرد گرایان درباره دین که به ریشه‏ها و پیامدهای اجتماعی دین می‏پردازد چارچوب نظری سه فرضیه تأثیر پایبندی دینی والدین، رسانه تلویزیون و قومیت دانش‏آموز بر دینداری وی را تشکیل می‏دهد. چراکه خانواده و بالاخص والدین از مهمترین عناصر محیط اجتماعی پیرامون یک نوجوان به شمار می‏آیند. رسانه تلویزیون نیز در دنیای امروز به عنوان پر مخاطب‏ترین رسانه ارتباطی مطرح است که امکانات دارا بودن نوع و شکل آن را نیز خانواده در اختیار فرزند نوجوان خود قرار می‏دهد. و بالاخره قومیت در یک اجتماع قوم‏گرا مانند شهر اهواز بدون شک تأثیری ژرف بر نگرش‏ها و رفتارهای افراد باقی می‏گذارد. رویکرد معناگرایان درباره دین چارچوب نظری فرضیه تأثیر پایگاه اجتماعی– اقتصادی خانواده بر دینداری دانش‏آموز را تشکیل می‏دهد. معناگرایان معتقدند که دین در ساخت معنا برای انسان نقش دارد و پاسخی برای بی‏عدالتی‏ها و دشواری‎ها در زندگی بشر می‏باشد. در پژوهش حاضر با توجه به اطلاعات جمع‏آوری شده، مشخص گردید که دختران مقطع پیش دانشگاهی شهر اهواز دارای میانگین دینداری بالایی هستند. خصوصاً در حیطه اعتقادات دینی و عواطف و احساسات دینی قوی‏تر از مناسک و رفتارهای دینی می‏باشند. درباره فرضیه‏های تحقیق مشخص گردید که تأثیر خانواده و پایبندی دینی آن بر دینداری دانش‏آموز انکارناپذیر است. تماشای برنامه‏های تلویزیونهای داخلی اثری مثبت بر دینداری دانش‏آموزان دارد. تاثیر قومیت بر دینداری در شهر اهواز نیز جالب توجه است. بر طبق نتایج بدست آمده در این تحقیق دختران قوم عرب بالاترین حد دینداری را دارا هستند در حالی که دختران قوم لر (لرهای بختیاری) پایین‏ترین رتبه دینداری را در میان قومیت‏های ساکن در شهر اهواز دارند و بالاخره از میان گزینه‏های تشکیل دهنده پایگاه اجتماعی – اقتصادی، درآمد خانواده و تحصیلات والدین بردینداری اثر معنادارمی‏گذارد.