تأثیر قارچ های میکوریز داخلی glomus mosseae و glomus intraradices بر پیشرفت بیماری پوسیدگی سیاه ریشه نخود و نخود فرنگی در اثر fusarium solani f. sp. pisi

قارچ های میکوریز داخلی (am) دارای یک رابطه همزیستی با گونه های مختلف گیاهی هستند. در این مطالعه تأثیر دو گونه از قارچ های میکوریز داخلی به نام های glomus mosseae و g. intraradices به تنهایی و ترکیب آن ها بر رشد (ارتفاع ساقه و وزن خشک ریشه و ساقه) و بیماری پوسیدگی ریشه نخود (cicer arietinum l.) ونخود فرنگی (pisum sativum l.) با عامل fusarium solani f.sp. pisi در شرایط گلخانه ای مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین اثر این تیمار ها بر کلروفیل و میزان برخی از عناصر غذایی مانند فسفر، پتاسیم، روی، منگنز، مس، آهن، منیزیم و کلسیم نیز مورد مطالعه قرار گرفت. این آزمایش در قالب یک طرح فاکتوریل کاملاً تصادفی با هشت تیمار مختلف و هر کدام با پنج گیاه و چهار تکرار انجام گردید. همه تیمار های مربوط به قارچ های میکوریز نسبت به گیاهان شاهد باعث افزایش فاکتورهای رشد، کلروفیل و عناصر غذایی شدند. بر اساس نتایج بدست آمده تیمار تکی g. mosseae نسبت به تیمار g. intraradices و تیمار ترکیبی دو قارچ میکوریز (g. intraradices + g. mosseae) بسیار موثر تر بود. مایه زنی گیاهان با عامل بیمارگر f. solani f.sp. pisi بدون تیمار های مربوط به قارچ های میکوریز g. mosseae و g. intraradices باعث کاهش معنی دار طول ساقه، وزن خشک ساقه و ریشه، کلروفیل و عناصر غذایی در سطح احتمال 1% نسبت به گیاهان شاهد گردید. با وجود قارچ های میکوریز g. mosseae، g. intraradices و تیمار ترکیبی این دو، کلنیزاسیون ریشه توسط عامل بیمار گر یعنی f. solani f.sp. pisi کاهش یافت ولی در این جا نیز تیمار تکی g. mosseae نسبت به تیمار های دیگر تأثیر بیشتری داشت. مایه زنی گیاهان آلوده نخود و نخود فرنگی به عامل بیمارگر با قارچ های g. mosseae و g. intraradices باعث افزایش معنی دار فاکتورهای مختلف طول ساقه، وزن خشک ساقه و ریشه، کلروفیل و عناصر غذایی در مقایسه با شاهد آلوده گردید. ولی مایه زنی این گیاهان با تیمار ترکیبی g. mosseae و g. intraradices تنها باعث افزایش معنی دار میزان عناصر غذایی نسبت به گیاهان شاهد گردید. بر اساس نتایج بدست آمده تیمار g. mosseae بهترین تأثیر را در کاهش بیماری و افزایش فاکتورهای رشد نخود و نخود فرنگی دارد و تیمار g. intraradices و تیمار ترکیبی g. mosseae و g. intraradices در مراحل بعد قرار می گیرند.