برنامه ریزی عرصه های همگانی به منظور افزایش انسجام اجتماعی در شهر (نمونه مطالعاتی: پارک دولت شهر بندرعباس)

توسعه نا اندیشیده شهری قرن 20 ام که یکی از پایه های آن افزایش جمعیتِ مبتنی بر مهاجرت است، با شکل دهی به مسئله تمایز یافتگی در جامعه سبب افزایش شکاف بین طبقات اجتماعی شده و تغییر چرخه های اقتصادی و فضایی را سبب می شود که علل و موجبات بی سازمانی اجتماعی ناشی از تقلیل و ضعف پیوند بین عوامل اجتماعی و ظرف های فضایی در شهرها را شکل می دهد و عاملی می شود تا در شهرهای امروزی، زندگی شهری همچون فعلی منزوی کننده، نا آشنا و خوار کننده پیوندهای اجتماعی و در تخاصم با اجتماع وصف شود، که به تبع آن ضرورت توجه به فضاهای همگانی منسجم، در ابعاد اجتماعی به مثابه ساختن اجتماع در شهر، با خلق دوباره شرایط آشنای زندگی اجتماعی و فرهنگی در مکانی جدید مطرح میگردد. بدین سان توجه به فضاهای همگانی شهری به عنوان عرصه های سازنده هویت جمعی برای شکل دادن به انسجامی اجتماعی که بتواند در مقابل جریان های تلاشی و جداکنندگی زندگی شهری، از طریق تقویت فضاها، هویت و تعلقات مکانمند، تاب آورد، ضروری می نماید. در پژوهش حاضر بر اساس مطالعات انجام شده، مدل برآورد انسجام اجتماعی در یک مکان خاص با دو سازه اصلی "پتانسیل های مکانی" و "خواست ها و گرایشات انسجامی اجتماع" و سه متغیر در هر سازه و شاخص ها و معیارها، در پنج سطح تدوین و در محدوده مورد مطالعه مورد آزمون قرار گرفت. نتایج پژوهش حاکی از این واقعیت است که در تکوین یک عرصه منسجم همگانی، مطالبات و گرایشات انسجامی اجتماع با b برابر با 0.97 در برابر پتانسیل های قوی مکانی با b برابر 0.93 قرار می گیرد. بدان معنا که پیش نیاز شکل گیری عرصه ای منسجم وجود تفکرات و مطالبات وحدت طلبانه است و عرصه مکانی مناسب بعد از شکل گیری این خواست در افراد و گروه های اجتماع، جایگاه می یابد. در مجموع نتایج پژوهش حاکی از این مطلب است که مولفه هایی چون ضعف در اعتماد اجتماعی خصوصا در سنین (30-+65 ) سال، کم بودن قدرت تمایزی مکان، سطح حداقلی برای امنیت در مکان خصوصا در محدوده ساعتی (11-16)، عدم وجود کاربری های مکمل که قدرت کاربردی مکان را بیفزاید و تنوع پایین انتخاب نوع گذران اوقات برای افراد در مکان در پایین آوردن سطح شاخص های انسجامی مکان و ضعف در شکل گیری استخوانبندی انسجامی محکم در مکان مورد پژوهش (پارک دولت) موثر بوده اند و بنا بر نتایج مطالعات تغییر در مولفه هایی چون دسترسی، امنیت، رفاه ، تمایز، کاربری های مکمل و متنوع و پاسخ گویی مکان، ماکزیمم اثرات همسو با انسجام مکانی را در یک عرصه همگانی دارند