تحلیل نقش شیعیان امامیه در تحولات فرهنگی جهان اسلام از قرن پنجم تا نیمه قرن هفتم قمری

پایان نامه
چکیده

فرهنگ در پیدایش، جهت دهی و گسترش اندوخته های مادی و معنوی بشر تاثیر قابل توجه دارد. فرهنگ و تمدن اسلامی حاصل دستمایه‎های دینی و تأکید موثر دین اسلام بر مولفه های آن است. شکل گیری و تکوین فرهنگ و تمدن اسلامی از عصر رسول خدا (ص) صورت پذیرفته و سپس امامان شیعه علیهم السلام و پیروان آنان در گسترش آن تاثیر به سزایی داشتند. پس از غیبت صغری(260ق) شیعیان امامیه در دگرگونی فرهنگی جهان اسلام نقش مهمی ایفا کردند. در این پژوهش تبیین نقش فرهنگی شیعیان امامیه در مقطعی از تاریخ اسلام مورد نظر است که فرهنگ و تمدن اسلامی دوران طلایی و پیشرفت(قرن سوم و چهارم) را پشت سر گذاشته و دوران توقف و انحطاط را آغاز کرده و با هجوم مغولها به رکود رفت. در واقع تحولات فرهنگی جهان اسلام در این دوره به سکون و نزولِ فرهنگ و تمدن اسلامی معطوف است. بررسی و تبیین وضعیت و نقش فرهنگی شیعیان امامیه در مقطع قرن پنجم تا نیمه قرن هفتم، بی تردید از اهمیت خاصی برخوردار است. ضرورت این تحقیق به اهمیت تبیین تاریخ فرهنگی شیعیان با توجه به وضعیت فرهنگی جهان اسلام باز می گردد. بدین معنا که تفکیک جایگاه فرهنگی شیعیان در جهان اسلام و بررسی سیر و روند تحولات فرهنگی در این مکتب مورد توجه بوده و لازم است تبیین شود که آیا شیعیان هم با سیر تحولات فرهنگی جهان اسلام همراه بودند و یا اینکه مسیر پیشرفت در قرن چهارم را ادامه داده و از منحنی نزول فرهنگ و تمدن اسلامی پیروی نکردند. در این راستا، وضعیت شیعیان و نقش آفرینی آن ها در حوزه فرهنگی مورد بررسی و تحلیل قرار خواهد گرفت. راهبردهای فکری- فرهنگی، رویکردها، متدولوژی و مهندسی علوم نزد شیعیان مورد بررسی و تحلیل خواهد بود. تبیین نقش شیعیان در حوزه علم و دانش و مراکز علمی و فرهنگی مورد توجه بوده و این نقش فرهنگی، با توجه به پراکندگی جغرافیایی شیعیان، در مناطق جغرافیایی ایران، عراق و شام تمرکز دارد. این پژوهش، مبتنی بر روش توصیفی و تحلیلی با استفاده از منابع اصلی بوده و برای تحلیل بیشتر از تحقیقات نوین نیز سود برده خواهد شد. بررسی جایگاه شیعیان در تأسیس مراکز علمی و فرهنگی همانند مدارس، کتابخانه ها و دارالعلم ها و کارکرد و تأثیر این مراکز در حوزه فرهنگ اسلامی، بررسی و تحلیل عملکرد شیعیان در توسعه و نوآوری علوم اسلامی با محوریت فقه، تفسیر، تاریخ نگاری و ادبیات؛ نقش شیعیان در مهندسی و تحول علوم عقلی همانند فلسفه، کلام، و علوم ریاضی؛ راهبردهای فکری- فرهنگی با تاکید بر رویکرد عقل گرایانه و اعتدالی و اندیشه سیاسی، محورهای اصلی پژوهش را تشکیل می دهد.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مقتل نگاری شیعیان (از آغاز تا پایان قرن پنجم هجری)

تأکید قرآن بر توجه به تاریخ و عبرت آموزی از آن سبب توجه مسلمانان به علم تاریخ و تاریخ نگاری گردید. تاریخ نگاری اسلامی در آغازین مرحله خود با سیره نگاری رونق گرفت. شیعیان نیز با وجود همه موانع، سعی خود را به کار بسته و علاوه بر نگارش سیره، در دیگر گونه های تاریخ نگاری از جمله مقتل­نگاری نیز تلاش کردند و آثار با ارزشی را به وجود آوردند. کتاب های مقتل­نگاری شیعیان، بیشتر بیان شرح حال شهادت امامان ...

متن کامل

فاطمیان از منظر مورخان شرق جهان اسلام با تأکید بر عراق از قرن چهارم تا هفتم هجری قمری

در تاریخ سده های میانه، سرزمین­های خلافت عباسی با جنبشی دینی، اجتماعی، فلسفی و سیاسی روبه رو شدند که از نظر قدرت سیاسی رقیب دستگاه خلافت بغداد گردید. اسماعیلیان؛ یعنی معتقدان به امامت اسماعیل بن جعفرu، پس از مبارزه ای طولانی در نقاط مختلف جهان اسلام، با تشکیل حکومت فاطمیان در شمال آفریقا به سلطه سیاسی دست یافتند و در سال 297 هجری به طور رسمی خلافت خود را آغاز کردند. این مقاله با تکیه بر درکی از...

متن کامل

بررسی بصری نقشه های راهنما در جهان اسلام (قرن پنجم تا یازدهم هجری قمری)

هدف از پژوهش حاضر تعینِ ویژگی ها و ارزش های بصریِ نقشه های راهنما در جهانِ اسلام با تمرکز بر نقشه های مسیریابیِ اماکنِ زیارتی بوده است. این پژوهش هم چنین، از روش های توامانِ کمی و کیفی سود برده است. جامعه ی هدف در این تحقیق، تمامیِ نقشه های راهنما از قرن پنجم تا یازدهم هجری قمری بوده است و نمونه گیری از نوع هدف مند در دست رس تعیین گشته است. 78 نمونه ی مورد برسی در این پژوهش عمدتا از سه کتاب فتوح الحر...

اوضاع سیاسی و اجتماعی بخارا از آغاز قرن پنجم تا پایان قرن هفتم هجری قمری

شهر بخارا از مناطق باستانی ماوراءالنهر بوده است که در سال 90 هجری قمری بدست مسلمانان فتح شد و به یکی از مهم ترین مراکز تمدن ایران و اسلام تبدیل شد . این شهر در روزگار حکومت سامانیان ( 279 – 389 ه ق ) به دلیل پایتخت بودن به اوج رونق خود رسید و مهد فرهنگ و هنر و ادب شد . قراخانیان در سال 389 ه ق بخارا را تصرف کردند . اگرچه بخارا دیگر جایگاه قبلی خود را نداشت اما در این دوران مرکز بزرگ تعلیم مذهب ...

تاثیر اسرائیلیات بر چگونگی انعکاس قصۀ آفرینش آدم در متون منثور عرفانی فارسی (از قرن پنجم تا پایان قرن هفتم)

Misbah al-Ashari‛at is a book with mystical and ethical themes which has been attributed to Imam Ja‛far Sadiq. Although all chapters of the book begin with the phrase “(as) Imam Sadiq said” which primarily indicates that the book has been written by him, the correctness of such an attribution is criticized on various grounds including the content of the book and the available certif...

متن کامل

نقش شیخ ابواسحاق کازرونی در گسترش اسلام در کازرون (نیمۀ دوم قرن چهارم تا اوایل قرن پنجم هجری)

شیخ ابواسحاق کازرونی در نیمۀ دوم قرن چهارم هجری در خانوادۀ زرتشتی نومسلمانی در کازرون متولد شد. این دوره مقارن با حکومت آل بویه بود که با سیاست تسامح مذهبی از اقلیت‌های دینی حمایت ‌می‌کرد و کازرون از اصلی‌ترین مراکز زرتشتی‌نشین فارس محسوب ‌می‌شد. شیخ ابواسحاق بعد از تحصیل نزد مشایخ فارس، وارد طریقت ابن خفیف (از عارفان بزرگ شیراز) شد؛ چرا که کاربرد عملی این طریقت را در حوزة مذهبی بیشتر منطبق با ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023