بررسی و مقایسه چکیده های فارسی پایان نامه های دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده های علوم انسانی و علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران با استاندارد بین المللی چکیده نویسی ایزو 214 در سال های 1386-1390: به منظور ارائه دستورالعملی کاربردی

هدف پژوهش حاضر تعیین کیفیّت مندرجات چکیده های فارسی پایان نامه های کارشناسی ارشد دانشکده های علوم انسانی و علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران از طریق بررسی و مقایسه آن ها با استاندارد بین المللی چکیده نویسی ایزو 214، به منظور ارائه دستورالعملی کاربردی است. در این پژوهش از روش های سندی، تحلیل محتوا و پیمایشی استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش را، چکیده های فارسی پایان نامه های کارشناسی ارشد در پنج دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی، اقتصاد و علوم اجتماعی، الهیات و معارف اسلامی، تربیت بدنی و علوم ورزشی و علوم تربیتی و روان شناسی در دانشگاه شهید چمران که در سال های 1386-1390 ارائه شده اند، تشکیل می دهد. تعداد کل پایان نامه ها جمعاً 970 مورد است. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی، 276 مورد چکیده پایان نامه به عنوان نمونه انتخاب گردیده است. گردآوری داده ها نیز با استفاده از یک سیاهه وارسی و از طریق مشاهده ی مستقیم صورت گرفته است . برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و همچنین آزمون مجذور کای استفاده گردید. یافته ها نشان داد که چکیده های مورد بررسی از مجموع 62 مولفه ی جزئی استاندارد بین المللی ایزو 214، حدود نیمی از آن ها یعنی 30 مولفه را با درصد فراوانی بالای 50 درصد رعایت کرده اند که از این میان تنها 10 مولفه دارای درصد فراوانی بالای90 درصد می باشند (12/16 درصد). هم چنین، از میان عناصر استاندارد بین المللی ایزو 214 مولفه های جزئی عناصر بیان یافته ها، نتایج پژوهش و اطلاعات جانبی کمترین درصدهای فراوانی میزان رعایت را داشته اند. در سال های تحصیلی 1386 تا 1390 بیش‎ترین میزان رعایت مولفه های استاندارد بین المللی ایزو 214 مربوط به سال 1390 و کم ترین میزان رعایت مربوط به سال 1387 محاسبه شد. هم‏چنین، یافته های پژوهش نشان داد که میان دانشکده های علوم انسانی و علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران از نظر میزان رعایت عناصر استاندارد بین المللی ایزو 214 تفاوت معناداری وجود دارد. از میان دانشکده های مورد بررسی دانشکده ی تربیت بدنی و علوم ورزشی بیش‎ترین درصدهای فراوانی میزان رعایت این استاندارد را از هر دو لحاظ محتوا و نحوه ی ارائه و سبک داشته و در رتبه ی نخست قرار دارد. از میان 19 رشته ی مورد بررسی نیز چکیده ها ی فارسی پایان نامه های رشته ی کتابداری و اطلاع رسانی نسبت به سایر رشته ها هماهنگی بیش تری با استاندارد بین المللی ایزو 214 داشته و در رتبه ی نخست قرار داشتند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که براساس استاندارد بین المللی ایزو 214 نقاط ضعف چکیده های مورد بررسی نسبت به نقاط قوّت آن ها بیش تر است. به طوری که می توان گفت در نوشتن چکیده پایان نامه ها در سطح کارشناسی ارشد در دانشکده های علوم انسانی و علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران، توجه کافی نشده است و در این چکیده ها معیارهای استاندارد بین المللی چکیده نویسی ایزو 214 به طور کامل رعایت نشده و چکیده ها در بسیاری جهات با این استاندارد ناهماهنگ هستند. در نهایت، پژوهشگر به عنوان یک نتیجه از این مطالعه، دستورالعملی کاربردی به صورت دستنامه، جهت بهبود و هماهنگ سازی چکیده های فارسی پایان نامه ها با معیارهای استاندارد بین المللی ایزو 214 ارائه داده است.