عوامل سیاسی موثر بر همبستگی ملی در بین قومیتهای ایران

این رساله به بررسی عوامل سیاسی تاثیرگذار بر همبستگی ملی اقوام (با تاکید بر هژمونی سیاسی دولت مرکزی) در ایران می پردازد. در این رساله از بین عوامل سیاسی مقوله سیاست گذاری قومی دولتها و نقش آن در حفظ همبستگی ملی در بین اقوام (کرد و ترکمن) مورد توجه قرار گرفت. همچنین با اتخاد یک چهارچوب نظری مرکب از نظریه هژمونی گرامشی و نظریه گفتمان لاکلاو و موفه سعی شد تا بستری مناسب برای بررسی این سوالات فراهم شود: -کدامیک از گفتمانهای حاکم بر سیاستهای قومی در ایران توانستند از طریق هژمونیک شدن سبب تقویت همبستگی ملی در بین اقوام در ایران شوند؟ - دال‏های مرکزی و دال‏های شناور گفتمان های حاکم بر سیاستهای قومی در دولتهای جنگ، سازندگی ،اصلاحات و دولت آقای احمدی نژاد کدامند؟ در ادامه برای بررسی سوالاتی که مربوط به ماهیت گفتمانهای حاکم بر سیاست های قومی دولتها بوده اند و نیز مشخص ساختن عناصر و دالهای مرکزی و شناور آنها از ترکیبی از نظریه لاکلاو و موفه و روش تحلیل انتقادی گفتمان فرکلاف استفاده گردید. در بخش بعدی و به منظور مشخص ساختن رابطه بین گفتمان حاکم بر سیاستهای قومی و هژمونیک شدن گفتمان مزبور در یک دوره خاص و تاثیر آن بر همبستگی ملی اقوام کرد و ترکمن از تکنیک مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته و تکنیک تحلیل محتوی کیفی استفاده گردید. بر پایه نتایج حاصله، دال مرکزی در ارتباط با سیاستهای قومی در بیانات امام(ره) وحدت بر پایه آموزه های اسلامی است. همچنین خدمت کردن، نفی قوم گرایی، برابری و برادری در زمره دالهای شناور در گفتمان سیاست قومی امام خمینی(ره) می باشند. همچنین دال مرکزی سیاست قومی مندرج در قانون اساسی به عنوان دیگر منبع تدوین سیاست قومی در دوره اول، برخورداری از حقوق شهروندی یکسان است و مواردی نظیر تمرکز زدایی، آزادی، قانون گرایی، حفظ وحدت در عین کثرت، دالهای شناور آن را تشکیل می دهند. دال مرکزی گفتمان حاکم بر سیاست قومی در فاصله زمانی 1368-1376، محرومیت زدایی از مناطق مرزی و قومی بوده است. همچنین می توان از دالهای شناوری نظیر تعادل منطقه ای، تمرکز گرایی سیاسی، همانند سازی قومی(در تقابل با رویکرد وحدت در کثرت)، بازسازی مناطق محروم و توسعه سخت افزارانه به فرهنگ یاد کرد. در مفصل بندی گفتمان حاکم بر سیاست قومی اصلاح طلبان توسعه دال مرکزی را تشکیل می داد و دالهایی نظیر شهروند گرایی، اشتغال زایی، تمر کز زدایی اداری، تغییر نگرش نسبت به هویت ملی و توسعه سیاسی به عنوان دال های شناور گفتمان حاکم بر سیاست قومی در این دوره یاد نمود. در گفتمان حاکم بر سیاست قومی در دوره آقای احمدی نژاد، عدالت گستری دال مرکزی و دالهایی نظیر توسعه مناطق محروم، تمرکززدایی اقتصادی و اتخاذ رویکرد وحدت در کثرت دالهای شناور آن را تشکیل می دهد. نتایج بخش دوم نشان می دهد که سیاست های قومی دولتها در هر دوره ای که هژمونیک شدند موجبات تقویت همبستگی ملی را در بین اقوام فراهم ساختند و این امر در در هر چهار دولت مورد بررسی با شدت و ضعف رخ داده است.