بررسی تغییرات سطح پوشش برف و رواناب درحوضه آبی کوهرنگ

در این پژوهش سعی شده است تا تغییرات سطح پوشش برف در سطح حوضه آبی کوهرنگ و تاثیر آن بر رواناب های حاصله بررسی گردد.حوضه آبریز کوهرنگ یکی از زیر حوضه های کارون شمالی با مساحتی بالغ بر 2700 کیلومتر مربع در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد.دائمی بودن رودخانه ها ،شرایط اقلیمی فرا سرد و ارتفاع بالا شواهد خوب و توجیه کننده ای در زمینه ریزش های جامد این منطقه هستند. بنابراین آگاهی از میزان ذخایر برفی در این حوضه جهت استفاده از آب معادل برف در امر ذخیره سازی، کنترل سیلاب های فصلی، پیش بینی روند جریان رودخانه در تامین آب مورد نیاز پایین دست لازم است. در این مطالعه از چهار گروه داده های اقلیمی، هیدرولوژیکی، سنجش ازدور داده های سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده گردید و با توجه به موضوع مورد بررسی و چندگانه بودن آن ازتکنیک های مختلفی استفاده شد. تصاویر ماهواره ی modis طی دوره آماری 2011-2000 از مرکز سنجش از دور کشور طی چهار دوره برای هر سال تهیه شد وسپس با فراخوانی این تصاویر در نرم افزار idrisi17 با استفاده از شاخص تفاضل و نسبت ها ndsi از باندهای 4 و 6 با طول موج های 56/0 و 64/1 میکرون مناطق تحت پوشش برف از سایر مناطق تفکیک ونقشه های آن تهیه گردید. به منظور بررسی برف مرز حوضه با استفاده از اصل افت محیطی دما و رابطه رگرسیونی و توابع خطی نقشه خطوط همدمای روزانه منطبق با دوره زمانی تصاویر تهیه شد وارتفاع خطوط همدمای صفر درجه(برف مرز) تعیین گردید به طور کلی بررسی سطح پوشش برف نشان می دهد که ماه دسامبر در مقایسه با ماه ها ی دیگردارای بیشترین سطح پوشش برف وماه های مارس و مه نیز به ترتیب در مرتبه دوم وسوم اهمیت قرار دارند. ماه اکتبر دربیشتر سال ها دارای پوشش برف خیلی کمی وحتی نزدیک به صفر می باشد.همچنین خطوط دمایی صفر درجه در ماه مارس در مقایسه با سایر ماه ها در پایین ترین تراز ارتفاعی قرار دارد . بطور کلی سطح پوشش برف وارتفاع برف مرز در طی دوره آماری (2011-2000) دارای نوسان بوده وروند معنی دار کاهشی ویا افزایشی را نشان ندادند.از مباحث هیدرولوژی نیز می توان دریافت سهم ایستگاه کاج از 726میلیون متر مکعب در تامین دبی رودخانه کوهرنگ برابربا473 میلیون متر مکعب در سال می باشد.بنابراین تنها 34 درصد دبی حوضه توسط ایستگاه دزک آباد تامین می شود .اما در مورد حجم دبی سیلابی شرایط متفاوت می باشد که بیانگر اهمیت این زیر حوضه در رخداد سیلاب ها و نقش بیشتر برف می باشد. با محاسبه ضرایب همبستگی بین متغیرهای سطح پوشش برف، دبی، بارش و دما می توان گفت که قوی ترین همبستگی بین دما وبرف دیده می شود که البته در تمام سال ها از نوع معکوس می باشند. همچنین بیشترین همبستگی در ماه اکتبر بین دبی وبارش ،در ماه دسامبر بین داده های دبی و دما در ماه مه بین بارش و برف دیده می شود.بین هیچ یک از داده ها در ماه مارس همبستگی بالایی صورت نگرفته است. کلید واژه ها: برف، رواناب، حوضه کوهرنگ، تصاویر modis.