بررسی اثرات ناشی از شوک شوری بر خصوصیات رشدی، فیزیولوژیکی و عملکرد ارقام آفتابگردان

چهارسطح شوری حاصل از نمک کلرورسدیم شوری بر خصوصیات رشدی، فیزیولوژیکی، عملکرد و اجزا عملکرد درهفت رقم آفتابگردان شامل زاریا، بلیزار، آرماویروسکی، یورفلور، هایسون33، فرخ وپروگرس در دو آزمایش مجزا در سال 1389 در گلخانه ومزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر مورد بررسی قرارگرفت. آزمایش گلدانی در گلخانه به صورت فاکتوریل وآزمایش مزرعه ای به صورت کرت های خرد شده و هر دو در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار انجام که سطوح شوری به عنوان فاکتور اصلی و ارقام به عنوان فاکتور فرعی اعمال شدند. هر رقم تحت تاثیر شوری آب آبیاری با هدایت الکتریکی 2، 4، 6 و 8 دسی زیمنس بر متر در گلخانه و 4، 6، 8 و 10 دسی زیمنس بر متر در مزرعه رشدکرد. نتایج نشان داد که اثرتنش شوری در مورد تمامی صفات شامل محتوای آب نسبی، نشت یونی،طول روزنه و تعداد روزنه در هر دو سطح رویی و زیرین برگ، سرعت تعرق، کلروفیل spad، f0، fm،fv/fm، کلروفیل a، کلروفیل b، کارتنوئید، پایداری غشا در 15 ثانیه، پایداری غشا در 60 ثانیه، پایداری غشا در 120 ثانیه، وزن خشک کل، تعداد برگ، سطح برگ، ارتفاع بوته، طول میانگره، تعداد میانگره، عملکرد دانه، تعداد دانه در ردیف تعداد دانه در طبق، تعداد ردیف دانه در طبق، قطر طبق و وزن تک دانه معنی دار بود.همچنین اثر مقابل واریته در شوری در مورد تمامی صفات ذکر شده بجز محتوای آب نسبی، تعداد و طول روزنه در سطح رویی و زیرین برگ، کارتنوئید، تعداد برگ و عملکرد نیز معنی دار بود. مجموع نتایج بدست آمده در این پژوهش نشان داد که با توجه به همبستگی زیادی که بین عملکرد کوانتومی و عملکرد دانه وجود دارد، رقم زاریا با عملکرد کوانتومی بالا و در نظر گرفتن صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک هر دو آزمایش گلخانه و مزرعه بالاترین عملکرد دانه بدست آمده بین ارقام مورد آزمایش را دارا بوده و مقاوم ترین رقم نسبت به شوری می باشد و در بین ارقام مورد مطالعه در این تحقیق بهترین رقم پیشنهادی جهت کشت در اراضی شور و یا آبیاری با آب های شور می باشد. در مقابل رقم بیلیزار با کمترین میزان عملکرد کوانتومی، کمترین میزان عملکرد دانه را داشت و رقمی حساس نسبت به شوری شناخته شد و کشت این رقم در شرایط مشابه توصیه نمی شود.