بررسی تغییر شکل پذیری مصالح ژیپس تحت شرایط مختلف

سنگ های تبخیری 25% نواحی قاره ای را تشکیل می دهند. در بعضی از پروژه های مهندسی مانند سدها، تونل ها و معادن، شرایط به گونه ای می باشد که مهندس مجبور می شود تا امکان ساخت سازه را بر روی این نوع سنگ ها بررسی کند. سنگ های تبخیری از قبیل ژیپس و انیدریت به دلیل پتانسیل بالای انحلال پذیری و تغییر شکل پذیری رفتارهای مشکل سازی را از خود نشان می هند. رفتار تغییر شکل پذیری ژیپس با توجه به شرایط شکل گیری کریستال ها و عمر آن می تواند متفاوت باشد. در این پژوهش تغییر شکل پذیری مصالح ژیپس تحت شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه ها از ساختگاه سد مراش در استان زنجان تهیه شدند. بدلیل اینکه دستگاه مناسب در آزمایشگاه موجود نبود، دستگاهی به منظور انجام آزمایشات طراحی و ساخته شد. آزمایشات با رطوبت های مختلف تحت تنش های متفاوت انجام گرفت. نتایج نشان داد مقادیر پایین رطوبت – در حدود 30% - تاثیر چندانی بر رفتار تغییر شکل پذیری این مصالح ندارد، اما رطوبت بالای 30% تاثیر قابل توجهی در رفتار خزشی این مصالح دارد. با توجه به اینکه هم رطوبت و هم تنش بر روی کرنش های خزشی تاثیر گذارند، نسبت کرنش نهایی به کرنش الاستیک اولیه نشان داد که بیشترین تاثیر رطوبت در مقادیر تنشی حدودا نصف مقدار مقاومت تک محوری حاصل می شود. مولفه رطوبت همچنین بر روی تغییر کرنش های پلاستیک نیز تاثیر می گذارد، به گونه ای که با افزایش رطوبت کرنش های پلاستیک به طور چشمگیری افزایش پیدا می کنند.