نقش اخوان المسلمین در بیداری اسلامی در مصر

این پژوهش شامل 4 فصل می باشد. فصل اول شامل کلیات پژوهش، شامل بیان مسأله، ضرورت و اهمیت تحقیق، هدف پژوهش، سوالات اصلی و فرعی، مفاهیم کلیدی، چارچوب نظری پژوهش، متغیر، ادبیات و نوآوری پژوهش، روش تحقیق و گردآوری اطلاعات خواهدبود. در پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ به این سوال می باشیم که اخوان-المسلمین در جریان بیداری اسلامی در مصر که در سال 2011.م صورت گرفت، چه نقشی داشته است؟ هدف اصلی از انجام این پژوهش نیز بررسی سیاست ها و تدابیر اخوان المسلمین در بیداری اسلامی در مصر از 15 ژانویه 2011.م تا کنون می باشد. فصل دوم نیز شامل معرفی جنبش اخوان المسلمین و تاریخچه ان می باشد . خلاصه ای از این فصل عبارتند از: شد اخوان المسلمین به عنوان یکی از مهمترین جنبش های اسلامی در شرایطی که مصر در وضعیت نامناسب سیاسی، اجتماعی و اقتصادی قرار داشت توسط حسن البنا در شهر اسماعیلیه مصر تأسیس شد و فعالیت های گوناگونی شامل ایفای نقش دینی و اجتماعی( خیریه) و سیاسی انجام داده است. این جنبش برای خروج از وضعیت بحرانی، راه حل مناسب را بازگشت به اسلام و حاکمیت تعالیم اسلامی در جامعه می دانست. در این راستا رژیم های حاکم در مصر در برابر فعالیت های این جنبش عکس العمل های متفاوتی از مدارا تا سرکوب در پیش گرفته اند. به عنوان مثال در طول دور? زمامداری ناصر، اخوان تحت سرکوب گسترده قرار گرفت و بسیاری از رهبران آن اعدام، شکنجه و یا زندانی شدند. اما سادات برخلاف ناصر تلاش کرد با کاهش سرکوب، حمایت اسلام گرایان را جلب کند تا از آنان به عنوان ابزاری برای حذف دیگر جریانات سیاسی بهره گیری کند. اما ترور سادات توسط یکی از گروه های وابسته به اخوان منجر به سرکوب مجدد اسلام گرایان شد. رژیم مبارک هم در مقابل اخوان سیاست دو گانه مدارا و سرکوب را در پیش گرفت. از یک طرف این جریان را تحت تدابیر امنیتی شدید، فشار و بازداشت قرار می داد و از طرف دیگر فرصت حضور این جنبش در پارلمان را تحت عنوان احزاب موجود یا افراد مستقل فراهم می ساخت. فصل سوم نیز به تاریخچه بیداری اسلامی و مراحل سه گانه آن به صورت زیر می پردازد: بیداری اسلامی پدیده ای عظیم و فراگیر است که از یک طرف همزمان با شروع اقدامات استعمارگرانه غرب و از طرف دیگر عقب ماندگی مسلمانان در حوزه علمی به دلیل نفی اتخاذ هرگونه علوم غیر دینی از سوی علمای مسلمان و همچنین استبداد حکام مسلمان و دور افتادن آنها از اسلام اصیل، توسط نخبگان جهان اسلام آغاز شد و کم کم در میان توده های مردم نیز راه یافت. بیداری اسلامی که بیش از یک قرن پیش آغاز شده، تاکنون فراز و نشیب های گوناگونی را پشت سر گذاشته است. در طی این مسیر و با توجه به شرایط خاص هر دوره اندیشمندان و مصلحانی ظهور کرده اند که هر یک سعی در بیدار کردن مسلمانان به منظور رهایی از استعمار و استبداد و بازگشت به اسلام اصیل داشته اند. در این میان، بسیاری از متفکران مسلمان معتقدند که بیداری اسلامی سه مرحله را پشت سر گذاشته است. موج اول آن توسط سید جمال الدین اسد آبادی، موج دوم با انقلاب اسلامی ایران توسط امام خمینی(ره) و موج سوم نیز اخیراً در کشورهای خاورمیانه و توسط اسلام گرایان شکل گرفته است. فصل پایانی پژوهش نیز به نقش اخوان المسلمین در بیداری اسلامی می پردازد. چکیده مطالب این فصل به صورت زیر می باشد: در جریان بیداری اسلامی در مصر، اسلام گرایان و مهم ترین نمایند? آنان، اخوان المسلمین اگر چه به دلیل ترس از تهدیدها و سرکوب هایی که توسط رژیم های مصر در گذشته بر آنان اعمال می شد، و امکان داشت در صورت شکست جریانات اخیر، رژیم مصر رفتار گذشته خود را نسبت به شرکت اخوان المسلمین در این اعتراضات داشته باشد، آغازگر این جریانات و اعتراضات بر علیه استبداد و دیکتاتوری نبوده اند لیکن نقش مهمی را در تداوم انقلاب مردمی، استعفای مبارک و تسویه حساب با سران حکومت حسنی مبارک داشته اند. اسلام گرایان بالاخص اخوان المسلمین در جریان انتخابات پارلمانی نیز اکثریت آرا را به خود اختصاص داده و در جریان انتخابات ریاست جمهوری با وجود رقابت تنگاتنگی که بین کاندیداهای شرکت کننده وجود داشت، محمد مرسی نماینده اخوان المسلمین توانست اکثریت آرای شرکت کنندگان را کسب کرده و پیروز میدان شود. در این میان شورای نظامی مصر اقداماتی را انجام داد که مانع قدرت گرفتن اسلام گرایان در مصر شود از جمله این اقدامات انحلال پارلمان مصر بود که اکثریت کرسی های آن در دست اسلام گرایان و اخوان المسلمین بود. بنابراین هرچند پیش بینی می شود که در آینده نیزسرنوشت کشور مصر در دست اسلام گرایان خواهد ماند اما در ادامه این مسیر اسلام گرایان و به خصوص محمد مرسی، فراز و نشیب های زیادی را تجربه خواهند نمود، از جمله مشکلات اقتصادی باقی مانده از دوران حکومت حسنی مبارک و حضور سران رژیم پیشین مصر در کشور که در تلاش برای ایجا چالش هایی برای حکومت محمد مرسی و خدشه دارکردن او در انظار عموم هستند. همچنین وابستگی مالی و نظامی این کشور به ایالات متحده آمریکا نیز باعث می شود که نتواند به زودی سیاست خارجی خود را با تغییر بنیادین رو به رو نماید. البته اخوان المسلمین و محمد مرسی در این راستا با اتخاذ رویکرد عملگرایانه و تعامل مثبت با محیط پیرامونی خود سعی در حل و رفع مشکلات کشور داشته اند و تا حدودی نیز موفق بوده اند. اما همچنان راه دشواری را برای سر و سامان دادن اوضاع کشور و تشکیل یک کشور اسلامی در پیش خواهند داشت. بنابراین یافته های این پژوهش حاکی از این است که اخوان المسلمین هر چند در آغاز تحولات و اعتراضات مردم مصر نقش اندکی داشتند اما در تداوم و به ثمر رسیدن بخشی از اهداف انقلاب مصر از جمله سرنگونی مبارک و بالخصوص تشکیل دولت دموکراتیک اسلامی نقش مهمی را به عهده داشته اند.