اثر غرقابی کوتاه مدت بر روی آنزیم سلولاز و آنزیم های آنتی اکسیدان در گیاه آفتابگردان (.helianthus annus l)

وقوع تنش غرقابی عمدتاً در مناطق شمالی کشور مصادف با رشد رویشی اولیه گیاه حادث می شود که نتیجه آن کاهش رشد و میزان محصول است به همین دلیل بررسی اثر تنش غرقابی کوتاه مدت در ارقام مختلف آفتابگردان و توان بازیابی آن ها پس از قرارگیری در معرض تنش می-تواند به انتخاب رقم مقام جهت کشت در این مناطق کمک نماید. لذا با توجه به مطالب فوق تنش دو و چهار روزه هیپوکسی و بازیابی یک و دو روزه پس از هر مرحله از تنش بر روی چهار رقم از گیاه آفتابگردان (لاکومکا، آلستار، یوروفلور و هایسان25) اعمال گردید. به این منظور گیاهان پس از مرحله جوانه زنی به محلول غذایی هوگلند منتقل و به مدت یک هفته به طور پیوسته هوادهی شدند. زمانی که گیاهان پانزده روز سن داشتند، تحت تنش دو و چهار روزه حسب طرح آزمایش قرار گرفته و در مقابل گیاهان شاهد در شرایط مطلوب به رشد خود ادامه دادند. پس از دو و چهار روز تنش هیپوکسی، بازیابی یک و دو روزه اعمال شد. سپس نمونه برداری از هر مرحله تنش هیپوکسی، بازیابی و گیاهان شاهد، انجام گرفت و نمونه ها به دو بخش جهت اندازه گیری وزن خشک ریشه و بخش هوایی تقسیم شدند و سپس از عصاره ریشه برای تعیین میزان فعالیت آنزیم سلولاز و آنزیم های آنتی اکسیدان (گایاکول پراکسیداز، لاکاز، کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز) استفاده گردید. نتایج نشان داد که در پایان اعمال دو و چهار روز تنش هیپوکسی اختلاف میزان وزن خشک ریشه و بخش هوایی بین گیاهان شاهد و تنش دیده از نظر آماری معنی دار است به طوری که در هر مرحله از تنش هیپوکسی کاهش وزن خشک ریشه و بخش هوایی نسبت به وضعیت شاهد به ترتیب در حدود 33% و 11% می باشد. بر اساس نتایج به دست آمده میزان تغییرات وزن خشک ریشه به مراتب بیشتر از بخش هوایی است که می توان علت این اختلاف را قرارگیری مستقیم ریشه در معرض تنش هیپوکسی دانست. در ضمن در طی دوران بازیابی، گیاهان قادر بوده اند تا این کاهش وزن ناشی از شرایط تنش هیپوکسی را جبران نمایند، اما پس از دو روز بازیابی هنوز به وزن گیاهان شاهد نرسیدند به طوری که هنوز در وزن خشک ریشه و بخش هوایی به ترتیب 20 و 5 درصد اختلاف وزن مشاهده می شود. در طی هر مرحله از تنش هیپوکسی مقادیر آنزیم های سلولاز، گایاکول پراکسیداز، لاکاز، کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز نسبت به وضعیت شاهد افزایش قابل توجهی را نشان دادند که این افزایش به-ترتیب حدود 437، 346، 195، 257 و 272 درصد پس از دو روز تنش می-باشد. در پایان به دلیل این که رقم لاکومکا در پاسخ به تنش هیپوکسی رفتار سازگارتری از خود نشان می دهد می تواند این رقم به عنوان رقم سازگار نامیده شود و رقم هایسان به دلیل قابلیت بیشتر بازیابی به عنوان رقم سازگارتر به شرایط بازیابی معرفی گردید.