بررسی سازگاری و پایداری عملکرد لاین های امیدبخش برنج در استان مازندران

به منظور بررسی پایداری عملکرد دانه 10 ژنوتیپ برنج شامل 8 لاین امید بخش و 2 رقم زراعی فجر و شیرودی به عنوان شاهد، پژوهشی در سال های 1389 و 1390 در سه منطقه از استان مازندران (آمل، ساری و تنکابن) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجراشد. بر روی هر ژنوتیپ، صفات متعددی شامل عملکرد دانه، تعداد دانه در خوشه، طول خوشه، تعداد پنجه بارور، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته و تعداد روز تا 50 درصد گلدهی بر اساس موسسه تحقیقات بین المللی برنج اندازه-گیری شدند. تجزیه واریانس ساده حاکی از وجود تفاوت معنی داری در بین ژنوتیپ ها برای تمامی صفات در همه مکان ها بود. تجزیه واریانس مرکب اثر متقابل سال×مکان، اثر متقابل ژنوتیپ×محیط و اثر متقابل ژنوتیپ×سال×مکان را معنی دار نشان داد. برای تعیین پایداری عملکرد مقادیر واریانس و ضریب تغییرات محیطی، اکوالانس ریک، واریانس پایداری شوکلا، شیب خط رگرسیون، واریانس انحراف از خط رگرسیون، ضریب تبیین، واریانس درون مکانی، میانگین و انحراف معیار رتبه و ammi استفاده شد. بر اساس بیشتر پارامترهای پایداری لاین های 1-1-33-27610 و 2-1-5-3-2765 و رقم شیرودی به عنوان پایدارترین ژنوتیپ ها انتخاب شدند. بر اساس بای پلات 1ammi، لاین های 1-27461 و 1-1-1-11-2769 با منطقه آمل، لاین های 2-1-5-3-2765 و 1-1-2-1-28011 با منطقه ساری و رقم شیرودی و لاین 1-1-1-11-2769 با منطقه تنکابن سازگاری خصوصی بالایی نشان دادند. نتایج این پژوهش نشان داد لاین های امیدبخش 1-1-33-27610 و 2-1-5-3-2765 برتری محسوسی نسبت به رقم شاهد فجر داشته و نسبت به رقم شاهد شیرودی در یک سطح یا مطلوب تر می-باشند. در نهایت لاین های امید بخش 1-1-33-27610 و 2-1-5-3-2765 به ترتیب با میانگین عملکرد 7531 و 6424 کیلوگرم در هکتار به عنوان پایدارترین ژنوتیپ ها در این پژوهش انتخاب شدند