بررسی نمادهای ارتباطات غیر کلامی سنگ نگاره های منطقه تیمره شهرستان گلپایگان

هنر صخره ای(سنگ نگاره)، نمونه ای مشخص از یک هنر جهانی است، که بیشترین سابقه را بین هنرهای شناخته شده دیگر دنیا داراست. این هنر از جمله مهم ترین شاخه های هنرهای تجسمی است. زیرا نه تنها نخستین جلوه های شناخته شده ای از حساسیت هنری و زیبا شناختی اجداد دور انسان را در بسیاری از نقاط جهان به نمایش می گذارد، بلکه یکی از رایج ترین شیوه های بیان پیامها و فرهنگ انسان است. نیاکان ما باورها ، ایده ها و تقدس های خود را در زیستگاه ها و بعضاً روی ظروف و لوازم زندگی خود (سفال ها ،سنگ نگاره ها،سنجاق های سینه ) تصویر و حک می کرده اند. نقوشی که بر دیواره سنگی کوه ها و دره ها دیده می شود. شناخت هرچه بیشتر سنگ نگاره های تیمره گلپایگان از دیدگاه ارتباط شناسی و تحلیل نشانه شناسی برای زیست شناسان، تاریخ دانان ، جامعه شناسان ، مردم شناسان ، باستان شناسان ، نماد شناسان ، دوستداران اسطوره ها ، تاریخ فرهنگ، تاریخ زبان و هنرهای تاریخی وتزیینی بسیار جالب و دیدنی می تواند باشد . این مقاله گزارشی است از یک پژوهش کتابخانه ای یا ثانوی و مشاهده میدانی است که نمادهای ارتباطات غیر کلامی سنگ نگاره های منطقه تیمره شهرستان گلپایگان را با تکیه بر روش علمی تحلیل نشانه شناسی مورد بررسی قرار داده است . از جمله اهداف اصلی این تحقیق بررسی جایگاه نقوش در میان احساسات با در نظر گرفتن نمادهای موجود در سنگ نگاره ها می باشد . لذا از میان مناطق چند گانه شناسایی شده سنگ نگاره ای در شهرستان گلپایگان با ملهم از روش نمونه گیری تصادفی و با استفاده از ارقام تصادفی لوح ها و سنگ نگاره های مورد نظر ، شناسایی و تحلیل گردید . در روش نشانه شناختی از الگوی نشانه ای فردیناند دوسوسور استفاده شده و هر لوح یا سنگ نگاره به عنوان واحد تجزیه و تحلیل انتخاب شده است . این پژوهش کاملاً جنبه کاربردی داشته و در جهت شناخت هرچه بیشتر زوایای پنهان ارتباطات غیر کلامی و نمادهای به کاررفته در سنگ نگاره های تیمره گلپایگان صورت گرفته است . براساس یافته های تحقیق ، اکثر قریب به اتفاق نقش و نگار ه های منطقه تیمره گلپایگان را بز کوهی تشکیل داده که در فرهنگ های مختلف از جمله فرهنگ اقوام بومی کشور نشان فراوانی نعمت ، زایش طبیعت و همچنین از جمله نمادهای باستانی ایران زمین می باشد و معانی مشترکی نیز در میان فرهنگ های بین الملل دارد .همچنین انسان های شکار گر با استفاده از نقش و نگارها از آن به عنوان نوعی ابزار ارتباط غیر کلامی جهت ارتباط با یکدیگر و ثبت علایق و اندیشه هایی که در سر می پروراندند بهره می گرفتند. از نمادهایی که مورد بررسی قرار گرفت فنجان نماها می باشند . این نقوش یکی از اسرار آمیزترین نقوش در میان سنگ نگاره ها هستند که به کرات در برخی مناطق پر نگاره مشاهده شده است . این نقوش در اکثر مناطق دارای سنگ نگاره در سراسر جهان نیز وجود دارد. براساس کندو کاو های این پژوهش ، فنجان نماها رابطه معنا داری با سنگ نگاره ها دارند ودر زمینه هایی چون شمارش ، به کارگیری در وسایل ساده زندگی روزمره ، وسایل اجرای مراسم آئینی و کارکردهای ارتباطی در جامعه پیش از تاریخ کاربرد داشته است . همچنین کارکردهای گوناگونی همچون جهت نمایی ، گاهشماری و ترسیم صور فلکی و... را نیزمی توان برای آنها متصور شد.