اثر بازدارنده های اتیلن، تنش اتیلن و انبارداری خشک بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی میخک مینیاتوری (l. dianthus caryophyllus)

این پژوهش در قالب پنج آزمایش در سال های 89 تا 91 به اجرا در آمد. آزمایش اول مطالعه تغییرات مختلف فیزیکوشیمیایی در گلبرگ های دو رقم میخک گلدانی ارقام پینک و استا طی 5 مرحله مختلف از نمو گل ها بود. در هر دو رقم مورد بررسی، بیشترین میزان اتیلن تولیدی، acc (آمینو سیکلو پروپان کربوکسیلیک اسید)، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و کربوهیدارت های محلول، در مرحله باز شدن کامل گل ها (مرحله 5) بود. در بین ارقام مورد بررسی ?استا? میزان اتیلن و acc کمتری در هر 5 مرحله از نمو نسبت به ?پینک? داشت. روند افزایشی مشابهی در فعالیت آنزیم های پراکسیداز (pod) و سوپر اکسید دیسموتاز (sod) از مرحله غنچه تا مرحله بلوغ کامل گل ها مشاهده شد. در آزمایش دوم اثر تیمارهای آمینو اکسی استیک اسید (aoa)، بنزیل آدنین (ba) و 1- متیل سیکلو پروپان (1-mcp) بر کیفیت پس از تولید دو رقم میخک گلدانی ارقام پینک و استا مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین ماندگاری گل ها با 17 (?پینک?) و 50/19 (?استا?) روز مربوط به تیمار 6/0 میکرو لیتر در لیتر 1-mcp بود. میزان تولید اتیلن به طور معنی داری در گل های تیمار شده با aoa (100 و 150 میلی گرم در لیتر)، ba (30 میلی گرم در لیتر) و 1-mcp (6/0 و 2/1 میکرو لیتر در لیتر) نسبت به شاهد کاهش یافت. بیشترین میزان acc در تیمار 6/0 میکرو لیتر در لیتر 1-mcp مشاهده شد. هم چنین فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی (pod، sod و cat) و میزان کربوهیدرات های محلول در تیمار مذکور حداکثر بود. آزمایش سوم اثر تیمارهای aoa، ba و 1-mcp بر عمر گلجایی و دیگر خصوصیات پس از برداشت گل های بریدنی میخک مینیاتوری (?اوپتیما? و ?لمون توئیست?) بود. گل های بریدنی ?اوپتیما? و ?لمون توئیست? که با غلظت 72/0 میکرو لیتر در لیتر 1-mcp تیمار شده بودند به ترتیب با 209% و 128% افزایش نسبت به شاهد بیشترین عمر گلجایی را نشان دادند. در شاهد (آب مقطر) بیشترین تولید اتیلن به ترتیب در ارقام اوپتیما و لمون توئیست در روزهای 5 و 8 اندازه گیری مشاهده شد. تیمار 1-mcp به عنوان بازدارنده عمل اتیلن توانست میزان اتیلن را در حد پایینی حفظ نماید. میزان acc در گل های تیمار شده با 72/0 میکرو لیتر در لیتر 1-mcp در حداکثر مقدار و در تیمار aoa در غلظت 150 میلی گرم در لیتر در حداقل مقدار بود. میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی (pod، sod و cat) ابتدا روند افزایشی و سپس کاهشی نشان داد. در بین ارقام مورد بررسی بیشترین فعالیت آنزیم های مذکور مربوط به ?لمون توئیست? بود. آنزیم آلفا آمیلاز فعالیت کمتری در اولین روزهای اندازه گیری داشت و با نزدیک شدن به مرحله پیری میزان فعالیت آن ها افزایش نشان داد و کمترین فعالیت مربوط به تیمار 1-mcp بود. بین تیمارهای مختلف و شاهد در میزان کربوهیدرات های محلول (گلوکز، ساکارز و فروکتوز) تفاوت معنی داری وجود داشت. بطوریکه این میزان در گل های تیمار شده با 1-mcp در حداکثر بود. بین شاهد با تیمار های ba، aoa و 1-mcp در میزان آنتوسیانین کل تفاوت معنی داری وجود داشت. میزان آن در شاهد و 1-mcp در روز 8 اندازه گیری به ترتیب 15/56 و 87/91 میلی گرم بر صد گرم وزن تر بود. در میزان کلروفیل برگ ها تفاوت معنی داری بین تیمارهای مختلف مشاهده نشد. آزمایش چهارم به منظور بررسی اثر تنش اتیلن بر کیفیت گل های گلدانی و شاخه بریدنی میخک مینیاتوری در قالب دو آزمایش مجزا به اجرا در آمد. گل های گلدانی میخک (?پینک? و ?استا?) و گل های بریدنی میخک مینیاتوری(?اوپتیما? و ?لمون توئیست?) ابتدا با غلظت های مختلف aoa، ba و 1-mcp پیش تیمار شدند. سپس تیمار اتفن (جهت ایجاد تنش) به صورت محلول پاشی روی گل های شاخه بریدنی و گلدانی پیش تیمار شده اعمال گردید. کمترین ماندگاری گل در ?پینک? و ?استا? به ترتیب با 50/5 و 9 روز مربوط به تیمار اتفن 30 میلی گرم در لیتر بود. کمترین میزان اتیلن تولیدی و بیشترین فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در گل هایی مشاهده گردید که قبل از اعمال تنش، با 6/0 میکرو لیتر در لیتر 1-mcp پیش تیمار شده بودند. بیشترین میزان تجمع پرولین مربوط به تیمار اتفن بود. فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز در تیمارهای اتفن 30 و پیش تیمارهای ba 10 و 20 و aoa 50 میلی گرم در لیتر در حداکثر بود. در گل های بریدنی رقم ?اوپتیما? عمر گلجایی کمتری در همه تیمارها نسبت به رقم ?لمون توئیست? داشت. در گل های بریدنی میزان تولید اتیلن در تیمار اتفن در حداکثر و در تیمار 6 ساعته، 72/0 + 1-mcp اتفن 30 میلی گرم در لیتر در حداقل مقدار بود. کمترین میزان تجمع پرولین در ارقام ?اوپتیما? و ?لمون توئیست? به ترتیب با 5/7 و 87/5 میکرو گرم بر گرم وزن تر مربوط به تیمار اتفن بود. میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی (pod، sod و cat) در ?لمون توئیست? بیشتر از ?اوپتیما? بود. در آزمایش پنجم ارقام شاخه بریدنی میخک مینیاتوری ابتدا با غلظت های مختلف aoa، ba و 1-mcp تیمار گردیدند. سپس گل های بریدنی در دو دمای 2 و 4 درجه سانتی گراد قرار گرفتند. بعد از گذشت ده روز انبارداری خشک گل ها به داخل آب مقطر منتقل شدند. طبق نتایج بدست آمده متوسط عمر گلجایی در دمای 2 و 4 درجه سانتی گراد بعد از ده روز انبارداری خشک به ترتیب 13 و 5/10 روز بود. گل های پیش تیمار شده با 72/0 میکرو لیتر در لیتر (6 ساعت) 1-mcp در هر دو دما بیشترین عمر گلجایی را نشان دادند. شرایط دمایی تاثیر معنی داری بر کاهش تولید اتیلن در گل های بریدنی میخک مینیاتوری داشت. بطوریکه میانگین تولید اتیلن در دو دمای 2 و 4 درجه سانتی گراد به ترتیب 05/2 و 43/4 نانو لیتر بر گرم وزن تر در ساعت بود. حداکثر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در دمای 4 درجه سانتی گراد مشاهده گردید. میزان فروکتوز در گل های بریدنی نگهداری شده در دمای 2 بیشتر از 4 درجه سانتی گراد بود. حداکثر میزان این قند با 25/27 میلی گرم در گرم وزن خشک مربوط به دمای 2 درجه سانتی گراد و تیمار 6/0 میلی گرم در لیتر 1-mcp بود. در حالیکه بیشترین میزان گلوکز با 16 میلی گرم در گرم وزن خشک در دمای 2 درجه سانتی گراد و در تیمار 72/0 میکرو لیتر در لیتر 1-mcp مشاهده گردید، این مقدار در شاهد 12/10 میلی گرم در گرم وزن خشک بود. بیشترین میزان ساکارز با 20 میلی گرم در گرم وزن خشک مربوط به تیمار 72/0 میکرو لیتر در لیتر 1-mcp بود.