بررسی تاکسونومیکی ول های جنس microtus, در شمال ایران بر اساس مطالعات مولکولی ژن های میتوکندریایی cytb و cox1 و ریخت شناسی هندسی آرواره پایین

نمونه های ول نیمه شمالی ایران بر اساس صفات مورفولوژی ظاهری، دندانی، ریخت سنجی هندسی، کاریوتایپ و داده های مولکولی مطالعه شد. برطبق داده های مورفولوژی ظاهری و مورفومتریک، مشخص شد که دو گروه گونه از زیر جنس میکروتوس (microtus; sumeriomys argyropulo, 1993) در ششمال ایران وجود دارد (گروه گونه آروالیس (arvalis) و گروه گونه سوشیالیس (socialis). مطالعات کاریولوژی حضور گونه m. qazvinensis را در شهر قیدار-استان زنجان، نشان داد. مطالعات ریخت سنجی هندسی بیشترین تفاوت های شکلی آرواره پایین بین گونه ها را در زایده آرتیکولار، زایده مفصلی (آرتیکولار) و زایده آنگولار مشخص کرد. در نهایت ژنهای سیتوکروم اکسیداز b و c برای مقایسات بین گونه ای استفاده شدند. آنالیزهای محتمل ترین درخت (maximum likelihood)، میان برترین درخت (maximum parsimony)، آنالیز بیزین (bayesian) و شبکه هاپلوتایپی، تفاوت ژنتیکی واضحی را بین گونه ها نشان دادند. داده های ما اعتبار گونه ای m. qazvinensis و m. transcaspicus را تایید کرد و نشان داد که m. sp شمال خراسان در واقع گونه m. paradoxus می باشد. داده های مولکولی همچنین، حضور m. obscurus را در شمال غرب ایران نشان داد، که تا به امروز به اشتباه m. arvalis شناسایی شده بود. برای بررسی روابط فیلوژنتیکی تاکسون های زیر جنس میکروتوس، توالی های ژن سیتوکروم اکسیداز b زیرجنس میکروتوس از بانک ژنی دانلود شدند. نتایج ما نشان می دهد که سه گروه گونه "سوشیالیس"، "آروالیس" و "گوئنتری" در این زیر جنس وجود دارد.