مردانگی در قاب: نشانه شناسی اجتماعی مردانگی در عکاسی مطبوعاتی ایران، دهه های 50 و 60 خورشیدی

پایان نامه
چکیده

مردانگی، به عنوان جایگاه مردها در نظم جنسی، بنظر می رسد که در ایرانِ متأخر، مساله دار شده و آشفتگی فرهنگیِ حول آن افزایش یافته است. بی میلی برخی مردان به ازدواج، گسترش فرهنگ آرایش کردن در پسرهای جوان و توجه به مردها به عنوان عاملین اصلی روسپیگری، از جمله نشانه های این آشفتگی است. تحقیق حاضر در این راستا، درصدد برآمد تا با مطالعه بازنمایی مردانگی در عکاسی مطبوعاتی کشور، به بخشی از خلاءِ شناخت مردانگی ها در جامعه ایران پاسخ گوید. از همین رو انقلاب سال 1357، به عنوان یکی از مهمترین مقاطع تاریخی ایران انتخاب شد و دو روزنامه کیهان و اطلاعات مورد مطالعه قرار گرفتند. چهارچوب تئوریک این پژوهش، بر مبنای نظریه های سلطه مردانه (پیر بوردیو) و مردانگی هژمونیک (ریوین کانل) شکل گرفته است که نگاهی برساخت گرایانه به مردانگی دارند. بر مبنای نظریه سلطه مردانه، در برساخته شدن مردانگی، فرآیندی سه مرحله ای متشکل از مشاهده، جسمانیت سازی و طبیعی سازی دخالت می کند. کانل نیز با استفاده از مفهوم هژمونی، ابزار کارآمدی را در جهت فهم ثباتِ روابطِ قدرت در ساختارهای مبتنی بر جنسیت در اختیار می گذارد. برای فهم دقیق عکس ها بر آراء تئو ون لون و گونتر کرس تکیه شد که از بنیانگذاران روش نشانه-شناسی اجتماعی هستند. این روش، با بازاندیشی در آراء سوسور، رابطه میان دال و مدلول را رابطه ای برانگیخته می داند و بر فرهنگ به عنوان عامل اصلی تولید معنا تاکید دارد. بر این مبنا، سال های دهه 50 و 60 خورشیدی را به سه دوره پیش ازانقلاب (ثبات)، بحبوحه انقلاب (بحران) و پس ازانقلاب (ثبات مجدد) تقسیم کردیم. در هر سه دوره، روزنامه های کیهان و اطلاعات از تاثیرگذارترین نشریات کشور بودند که به طور متوسط در هرشماره از آنها 50 عکس به چاپ می رسید. نیمی از این عکس ها را عکس های شبه 3در4 شامل می شود که تصویری بسته از چهره یک فرد مشخص را ارائه می-دهند. اینگونه عکس ها در هر سه دوره، در سه مورد استفاده شده اند: نخبگان، مردگان و منحرفان. در مورد سایر عکس ها، در هر یک از دوره های مورد بحث، الگوهای متفاوتی شناسایی شدند. در دوران پیش ازانقلاب، این الگو مبتنی بر تقابل تهرانی – شهرستانی ساختار یافته بود. در بحبوحه انقلاب، الگوی انقلابی – ضدانقلابی بر عکاسی مطبوعاتی حاکم می شود. در پس از انقلاب نیز، مستضعف – اشرافی، بارزترین الگوی مردانگی است.

منابع مشابه

مردانگی در قاب نشانه‌شناسیِ اجتماعی مردانگی در عکاسی مطبوعاتی دهه‌های 50 و 60 خورشیدی

مردانگی، چند سالی است که به مسأله‌ای در خور توجه در مطالعات جنسیت تبدیل شده است. با توجه به این‌که این پدیده، امری متکثر، برساختی و تاریخی است، در فرهنگ‌ها و گفتمان‌های گوناگون، به شکل‌ها و شیوه‌های متفاوتی تجربه می‌شود. پژوهش حاضر با مطالعه عکس‌های مطبوعاتیِ دهه‌های 50 و 60 خورشیدی، تلاش دارد تا به بررسی مردانگی هژمونیک در این دو دهه بپردازد. مردانگی هژمونیک، نوعی از مردانگی است که توسط گفتمان‌...

متن کامل

مردانگی در قاب نشانه شناسیِ اجتماعی مردانگی در عکاسی مطبوعاتی دهه های ۵۰ و ۶۰ خورشیدی

مردانگی، چند سالی است که به مسأله ای در خور توجه در مطالعات جنسیت تبدیل شده است. با توجه به این که این پدیده، امری متکثر، برساختی و تاریخی است، در فرهنگ ها و گفتمان های گوناگون، به شکل ها و شیوه های متفاوتی تجربه می شود. پژوهش حاضر با مطالعه عکس های مطبوعاتیِ دهه های 50 و 60 خورشیدی، تلاش دارد تا به بررسی مردانگی هژمونیک در این دو دهه بپردازد. مردانگی هژمونیک، نوعی از مردانگی است که توسط گفتمان ...

متن کامل

ستاره‌های مردانگی و مردانگی ستاره‌ها

تحول در روابط اجتماعی همواره می‌تواند برتری مردان بر زنان را به چالش بگیرد. با پدیدار شدن «گرایش به بحرانی»، مردان به یک ایدئولوژی جدید نیاز خواهند داشت که همچنان مشروعیت پدرسالاری را حفظ کند. این ایدئولوژی یک «مردانگی ایدئال» عرضه می‌کند که الگوی «بهنجار» مردبودگی را دوباره تثبیت می‌کند. ریوین کانل این «الگو» را مردانگی هژمونیک نامیده و معتقد است به دلیل پایان‌ناپذیر بودن فشار عوامل مشروعیت‌زد...

متن کامل

روایت‏های مردانگی در موسیقی رپ و چالش مردانگی هژمونیک

این پژوهش موضوع «مردانگی» در موسیقی رپ ایرانی- فارسی را مورد توجه قرار داده است و از این‌روی در حوزۀ بین‌رشته‌ای «مطالعات مردان» قرار می‌گیرد. در مطالعات مردان، از «مردانگی»‌ها سخن گفته می‌شود که در زمان‏ها و مکان‌های مختلف، متفاوت هستند و از این روی مردانگی را می‌توان برساخته‌ای اجتماعی دانست. در میان نظریه‏های حوزۀ مطالعات مردان، نظریۀ «مردانگی هژمونیک» مورد توجه قرار گرفته است تا نسبت و کارا...

متن کامل

ستاره های مردانگی و مردانگی ستاره ها

تحول در روابط اجتماعی همواره می تواند برتری مردان بر زنان را به چالش بگیرد. با پدیدار شدن «گرایش به بحرانی»، مردان به یک ایدئولوژی جدید نیاز خواهند داشت که همچنان مشروعیت پدرسالاری را حفظ کند. این ایدئولوژی یک «مردانگی ایدئال» عرضه می کند که الگوی «بهنجار» مردبودگی را دوباره تثبیت می کند. ریوین کانل این «الگو» را مردانگی هژمونیک نامیده و معتقد است به دلیل پایان ناپذیر بودن فشار عوامل مشروعیت زد...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علم و فرهنگ - دانشکده علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023