تغییرات پلی فنول کل دانه و آنزیم های آنتی اکسیدان گیاهچه های لوبیا تحت تنش شوری

لوبیا (phaseolus vulgaris l.) یکی از مهم ترین گیاهان زراعی از خانواده بقولات و یکی از منابع مهم کالری و پروتئینی در تغذیه انسان محسوب می شود. پلی فنول ها با برخورداری از خاصیت ضد سرطانی می توانند کیفیت تغذیه ای لوبیا را بالا ببرند. آنزیم های آنتی اکسیدان نقش مهمی برای حفظ سلول در برابر صدمات حاصل از گونه های فعال اکسیژن در شرایط تنش شوری دارند. در این پژوهش، 54 ژنوتیپ لوبیا در سه رنگ (سفید، چیتی و قرمز) در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار برای اندازه گیری میزان پلی فنل کل دانه مطالعه شد. نتایج نشان داد که میزان پلی فنل کل بین ژنوتیپ ها در هر سه رنگ لوبیا در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنی دار دارد. ژنوتیپ-های لوبیا چیتی بیشترین مقدار پلی فنول کل دانه را داشتند.میزان پلی فنل کل دانه در ژنوتیپ های مورد بررسی از31499/15 تا 06549/15 میلی گرم گالیک اسید بر گرم بود. اثر تنش شوری ناشی از سدیم کلراید بر فعالیت ایزوزیم های آنتی اکسیدان پراکسیداز (pox)، کاتالاز (cat) و سوپراکسید دیسموتاز (sod) در گیاهچه های همان 54 ژنوتیپ لوبیا در مقایسه با شرایط آبیاری عادی مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش در قالب فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی اجرا شد. یکی از فاکتورها شرایط آبیاری با دو سطح صفر و 4/0 مولار سدیم کلراید و فاکتور دیگر رنگ ها یا ژنوتیپ های لوبیا در نظر گرفته شد. تجزیه الکتروفورزی با استفاده از ژل پلی آکریلامید افقی5/7 درصد انجام گردید و ایزوزیم های pox، cat و sod در یکی از لایه های ژل رنگ آمیزی شدند. برای هر نوار در روی ژل میزان "مساحت × شدت" بعنوان فعالیت ایزوزیمی با نرم افزار mcid ارزیابی و یادداشت گردید. سه ایزوزیم برای pox، یک ایزوزیم برای cat و سه ایزوزیم برای sod بدست آمدند. تجزیه واریانس و مقایسات اورتوگونال نشان داد که برای همه ایزوزیم های pox، cat و sodبین ژنوتیپ ها و بین سطوح شوری درسطح احتمال یک درصد اختلاف معنی دار وجود دارد. شوری موجب افزایش فعالیت کلیه آنزیم های آنتی اکسیدان مورد مطالعه گردید. میزان افزایش pox1، pox2 و pox3 به ترتیب 39/39، 21 و 25 درصد، میزان افزایش cat1 05/21 درصد و sod1، sod2 و sod3 به ترتیب 42/21، 66/16 و 42/21 درصد برآورد گردید.مقایسه میانگین ترکیبات تیمارهای ژنوتیپ و سطوح شوری (معنی دار) نشان داد که برای pox3، بیشترین فعالیت آنزیمی در شرایط شوری در لوبیا چیتی شماره 19 و 26 و برای لوبیا قرمز در شماره های 39، 43 و 54 وجود دارد. همچنین برای sod1 بیشترین فعالیت را در شرایط شوری ژنوتیپ های 19، 26 و 28 به خود اختصاص دادند. بنابراین در صورت تایید نتایج احتمالاً بتوان از برخی ایزوزیم های آنتی اکسیدان به عنوان نشانگر تحمل به شوری در لوبیا استفاده کرد. همبستگی بین ایزوزیم ها نشان داد که هیچ ارتباط معنی داری بین cat1 با سایر ایزوزیم ها وجود ندارد. در حالی که در شرایط عادی همبستگی معنی دار و مثبت بین ایزوزیم های pox و sod به غیر pox1 با sod2 بدست آمد. همبستگی در شرایط شوری و در حالت کل نشان داد که ارتباط معنی دار و مثبتی بین ایزوزیم های pox و sod وجود دارد.