مطالعه هیستومورفومتریک روده کوچک در مرغ مروارید

مرغان مروارید متعلق به رده پرندگان قرقاول می باشند. اهمیت روده کوچک در بدن انسان ، دام ها و پرنده های اهلی از سالیان قبل مشخص شده است. برای این تحقیق 20 عدد مرغ مروارید بالغ نروماده به صورت تصادفی انتخاب وروده کوچک آنها مورد مطالعه مورفولوژی قرار گرفت و از همه نمونه ها نمونه بافتی اخذ گردید و پس از آماده سازی (processing) به روش معمول، با روش هماتوکسیلین و ائوزین (hematoxylin and eosin) رنگ آمیزی گردید. نتایج ماکروسکوپی بیانگراین بودند که دوازدهه در تمامی مرغان مروارید مورد مطالعه از دو بازوی نزولی(descending) و صعودی(ascending) تشکیل می شد این وضعیت بازوی نزولی و صعودی شبیه یک لوپ(u)شکل خمیده بود. طول و پهنای دو بازوی نزولی و صعودی در بیشتر نمونه ها تقریبا برابر بود. تهی روده در مرغ مروارید طویل ترین بخش روده کوچک بود و حلقه های متعددی تشکیل می داد. مجرای ویتلین(vitelline diverticulum) در انتهای تهی روده مشاهده می شد. ایلئوم بخش کوتاه و بدون حلقه روده کوچک بود. بخش اعظم ایلئوم بین دو روده کور مشاهده می شد. از دید میکروسکوپی، دیواره هر سه قسمت روده کوچک در مرغ مروارید از چهار لایه مخاط ، زیرمخاط ، طبقه عضلانی و سروزی تشکیل می شد. مخاط دارای برجستگی هایی به نام کرک(villi or villus) بود که اپیتلیوم کرکها از سلولهای استوانه ای همراه با تعداد اندکی سلول گابلت تشکیل شده بود. پارین متشکل از بافت همبندی سست و غدد لیبرکون(crypt of liberkuhn) بود. لایه زیرمخاط بسیار ظریف از بافت همبندی بود و ساختاری به شکل غدد برونر و فولیکول لنفاوی در آن مشاهده نمی شد. بین پارین و زیرمخاط عضله مخاطی از نوع صاف وجود داشت. لایه سروزی از خارج طبقه عضلانی را پوشش می داد. روده کوچک در تمامی مرغان مروارید مورد مطالعه همانند سایر پرندگان از سه بخش تشکیل شده بود و از پیلور سنگدان شروع و به تقاطع روده کور و قولون خاتمه پیدا می کرد. دوازدهه در همه سنین مرغان مروارید همانند ماکیان و سایر پرندگان از دو بازوی نزولی و صعودی تشکیل می شد. بین دو بازو غده پانکراس قرار داشت که در همه پرندگان همچین وضعیتی وجود دارد.رنگ دوازدهه کرمی تا صورتی بسیار روشن دیده می شد و سطح خارجی یکدست و صافی داشت که کاملا شبیه به ماکیان می باشد. تعداد حلقه های تهی روده مرغ مروارید کمتر از ماکیان است و تهی روده درمرغ مروارید همانند ماکیان طویل ترین بخش روده کوچک است و رنگ آن صورتی تا قرمز روشن و سطح خارجی یکدست و صافی دارد. ایلئوم همانند ماکیان، اردک و اکثریت پرندگان از تهی روده و دوازدهه کوتاهتر و کم پهناتر می باشد و بر خلاف تهی روده مانند مسیری مستقیم و بدون حلقه دارد. لایه مخاطی روده کوچک در مرغ مروارید بر خلاف ماکیان چین های حلقوی به داخل مجرا ایجاد نمی کند ولی کرک هایی از جنس مخاط به داخل مجرا برجسته می شوند که اپیتلیوم آنها از سلولهای استوانه ای همراه با تعداد اندکی سلول گابلت تشکیل شده بود.