تاثیر کاربری زمین بر تولید سفر با کاربرد مدلسازی معادلات ساختاری

تقاضای سفر از پراکنش کاربری های عمده از جمله محل کار، مراکز آموزشی، مراکز تفریحی و یا مراکز خدماتی مشتق می شود، از این رو نحوه ی قرارگیری کاربری ها و توزیع فعالیت ها در سطح شهر، از عوامل تأثیرگذار بر الگوهای حمل ونقل شهری است. به طوری که بخشی از کاهش حجم تقاضا از مجرای اعمال سیاست های ساماندهی کاربری زمین، قابل حصول است. در این تحقیق، ارتباط بین تراکم و تنوع کاربری ها و نرخ تولید سفر در سطح کلان بررسی شده است. به این منظور اطلاعات مربوط به تولید سفر، کاربری زمین و خصوصیات اجتماعی- اقتصادی ساکنان 63 ناحیه ی تحلیل ترافیکی از مناطق 12 و 13 شهر تهران جمع آوری و با استفاده از تکنیک آماری مدلسازی معادلات ساختاری تحلیل گردید. نتایج حاکی از آن است که تولید سفر با متغیرهای اجتماعی- اقتصادی و تراکم و تنوع کاربری ها رابطه دارد. ضریب مسیر بین متغیرهای پنهان چگالی و تولید سفر برابر با 26/0- و بین تراکم و تولید سفر برابر با 24/0- برآورد شده است. مفهوم این ضرایب این است که با افزایش چگالی و تنوع کاربری زمین در یک ناحیه، نرخ تولید سفر کاهش می یابد. هرچند از نظر تئوری، مورد انتظار است که با افزایش تراکم تعداد سفرهای وسایل نقلیه افزایش یابد، اما با توجه به اینکه با افزایش تراکم، عموماً تنوع کاربری های زمین نیز افزایش می یابد، به طور کلی نیاز ساکنین به سفرهای خارج از ناحیه کاهش می یابد. همچنین تعداد سفرهای وسایل نقلیه، به دلیل کاهش مسافت سفر، کاهش می یابد. برخورداری خانوار از شرایط اقتصادی بهتر نیز باعث افزایش حجم سفر است. همچنین از مقایسه ی نتایج حاصل از کاربرد مدلسازی معادلات ساختاری با رگرسیون خطی درمی یابیم که نتایج تا حدی مشابه بوده، اما روش اول نتایج قابل اعتمادتری ارائه می دهد.