بررسی ابعاد جمعیت شناختی تصادف های منجر به جرح در شهر تهران طی سال های 1390-1380

علم جمعیت شناسی در عصر حاضر و دستاودرهای آن، یک ضرورت اجتناب ناپذیر در زندگی شهری و برنامه ریزی ابعاد مختلف زندگی شهری است.یکی از عوامل موثر بر کاهش جمعیت و مرگ و میر به ویژه در کشورهای در حال گذار، استفاده از وسایل نقلیه و لاجرم افزایش تصادفات و مرگ و میرهای جاده ای و شهری است. سازمان بهداشت جهانی علل تصادف های جاده ای را 100 عامل شناخته و پیش بینی کرده است مصدومیت ها و جراحات ناشی از تصادفات بین سال های 2000 تا 2020 در حدود 65 درصد افزایش یابد. لازمه زندگی شهری، جمعیت شناسی است که یکی از موارد جمعیت شناسی نیز، مرگ و میر ناشی از تصادفات است که این مساله به خوبی در برنامه توسعه پنجم لحاظ شده است. طبق ماده 163 قانون برنامه پنجساله توسعه جمهوری اسلامی ایران، سالانه بایستی 10 درصد میزان تلفات ناشی از تصادفات رانندگی در جاده های کشور کاهش یابد. این در حالی است که طبق پژوهش حاضر، میزان تلفات ناشی از حوادث رانندگی درون شهری سیر صعودی داشته و از 800 نفر در سال 1380 به 1400 نفر در سال 1386 رسیده است که برای سال 1400 نیز تخمین زده شده این میزان تلفات به 4 هزار نفر برسد.با توجه به افزایش تعداد تصادفات وسایل نقلیه درون شهری در سال های اخیر در ایران، هدف اصلی پژوهش بررسی جمعیت شناختی تصادفات منجر به جرح در شهر تهران طی دهه 80 بوده است.ابعاد جمعیت شناختی تصادفات شامل چند بعد می شود که از آن جمله؛ جمعیت رانندگان، تعداد خودرو و وسایل نقلیه، معابر و بزرگراهها، علائم راهنمایی و رانندگی و ... می باشد که در این خصوص بایستی به 4 موضوع توجه کرد؛ 1- نسبت تصادفات به وسایل نقلیه2- نسبت تصادفات به کل جمعیت3- نسبت مجموع تصادفات به تصادفات منجر به جرح و 4- خالص ترین شاخص، یعنی درصد مرگ و میر ناشی از تصادفات. روش جمع آوری داده ها با استفاده از تکنیک های جمعیت شناسی و محاسبات متعدد چندین سطح از پالایش جمعیتی صورت گرفته و جداول مربوطه استخراج شده است. همچنین بیش از 2 هزار سند مورد بررسی قرار گرفته در طول 10 سال، به شکل پانلی مطالعه شده اند. شیوه جمع آوری اطلاعات؛ تمام شماری و بازبینی کلیه اسناد و آمارها بوده که از طریق خلاصه بندی و شاخص ها ایجاد شده است.یافته ها نشان می دهد که تصادفات درون شهری تهران در ابعاد مختلف فوتی، جرحی و خسارتی بیش از 40 درصد از تصادفات درون شهری کل کشور را دارا است و با افزایش تردد وسایل نقلیه در شهر و سفرهای روزانه درون شهری احتمال اینکه تعداد تصادفات در ده سال آینده در این شهر به وقع بپیوندد، 2 برابر کنونی خواهد بود. در این میان چنانچه با روند فعلی تصادفات مواجه باشیم، با توجه به میزان رشد تصادفات منجر به فوت، از رقم 900 تصادف در سال 88 به 2 هزار تصادف در سال 1400 خواهیم رسید در حالی که تعداد تصادفات منجر به جرح از 23 هزار تصادف در سال 88 به بیش از 100 هزار تصادف در طی دهه 90 می رسد. کلید واژه: جمعیت، شاخص جمعیتی، تصادفات درون شهری، تصادفات منجر به جرح، نسبت تصادفات