بررسی عملکرد نهاد وزارت در دوره دوم صفویه از شاه عباس به بعد سال

برای شناخت صحیح تاریخ یک سلسله، آشنایی با تشکیلات اداری آن، از ضروریات اجتناب ناپذیر است. این ضرورت در مورد سلسله صفویه، به خصوص در دوره ی دوم برجسته تر می نماید. نهاد وزارت در سلسله صفویه به دلیل اهمیت خود سلسله صفویه، مهم می باشد. زیرا این سلسله با گذشت نه قرن از فروپاشی ساسانیان موفق به تشکیل کشور با مرزهای مشخص بدون تسلط دیگر اقوام تشکیل دهند. با بررسی نهاد وزارت در تاریخ ایران به اهمیت آن پی می بریم. نهاد وزارت در طول تاریخ از بخش های مختلفی تشکیل و حوزه ی فعالیت وزراءگسترده تر از قبل شده است. از لحاظ ویژگی نهاد وزارت در دوره ی صفویه را می توان به دو دوره ی تقسیم نمود. دوره ی اول از آغاز تا پایان سلطنت شاه عباس اول است که دراین دوره، افزایش قدرت قزلباشان ودین سالاری سلسله صفویه، باعث شدوزیران دارای قدرتی زیادی نباشد. اما اصلاحات شاه عباس و در نتیجه بی علاقگی شاهان به امور دولتی به تدریج منجر به افزایش قدرت وزیران در دوره ی دوم صفویه شد. دراین دوره وزیران شاخص و توانایی برسرکار آمدند وتوانستند نهاد وزارت را سروسامانی بدهند.از مهمترین این وزراء می توان به، ساروتقی، محمد بیگ، شیخ علیخان زنگنه، خلیفه السلطان و... اشاره کرد؛ این افراد با اقداماتی که انجام دادند دربعضی از موارد باعث سرافرازی وافتخار ایرانیان شدند،مانند رفتار شیخ علیخان با سفرا کشورهای اروپایی که نشان دهنده آگاهی وی در امور سیاست خارجی آن دوره می باشد، ودر بعضی از موارد این اقدامات آنها را می توان از دلایل سقوط سلسله صفویه به شمار آورد مانند اقدام ساروتقی درتبدیل املاک به املاک خاصه. عملکرد نهاد وزارت در دوره ی دوم صفویه از لحاظ مختلفی مانند: ساختار،حوزه فعالیت، خطرات، آداب و رسوم ومیزان قدرت و اهمیت آن قابل بررسی می باشد. با بررسی آنها می توان دلایل سقوط سلسله صفویه را پی برد.