سامانه دارورسانی مونولیتیک پراکنشی بر پایه لاستیک سیلیکون رهاینده همزمان دو داروی استروئیدی

هدف از این پژوهش، بررسی رهایش هم زمان دو داروی استروئیدی آبگریز (پروژسترون و استرادیول‎بنزوات) از یک سامانه تک‎لایه برپایه لاستیک سیلیکون است. به این منظور داروها باید به نحو تکرارپذیری در بستر لاستیک سیلیکون پراکنده شده و پس از آن سامانه پخت شود. به این منظور درصدهای مشخصی از روغن سیلیکون در دامنه صفر تا 21% وزنی به آمیزه دو جزئی سیلیکون که با نسبت 1:1 با یکدیگر مخلوط شده بودند، افزوده شد تا ضمن کاهش گرانروی آمیزه و بهبود کیفیت اختلاط دو دارو در بستر منجر به افت مشهود خواص مکانیکی محصول نشود. در نتیجه، در مرحله اول بهینه سازی مقدار روغن سیلیکون در آمیزه برحسب سه ویژگی سختی سطح، استحکام کششی و الگوی پراکنش و توزیع ذرات دو دارو در بستر انجام شد. نتایج نشان داد که استفاده از 17% ، و 21% وزنی روغن منجر به پخت ناقص قطعه شده، به‎گونه‎ای که برای رسیدن به پخت کامل، نیاز به افزایش زمان پخت بوده و به صرفه نیست. همچنین، با آزمون استحکام کششی مشخص شد که استحکام کششی در نمونه حاوی 5% وزنی روغن، کمتر از نمونه حاوی 9% وزنی روغن است. از آزمون بررسی پخش و پراکنش توسط آنالیز سطح، تعیین شد که نمونه دارای 13% وزنی روغن از تجمع ذرات داروی بیشتری نسبت به نمونه دارای 9% وزنی روغن برخوردار است. در نتیجه با در نظر داشتن نتایج هر سه آزمون، نمونه سیلیکونی با 9% وزنی روغن به عنوان فرمول‎بندی بهینه که منجر به قطعه‎ای با خواص مکانیکی و پخش و پراکنش مطلوب می‎شود، انتخاب شد. در ادامه، تاثیر حضور داروها بر الگوی پخت لاستیک به روش گرماسنجی روبشی تفاضلی بررسی و نتیجه‎گیری شد که داروها خللی در انجام فرآیند پخت ایجاد نمی‎کنند. محیط رهایش دارو از سامانه برحسب میزان غلظت اشباع داروها در محیط رهایش و نیز قابلیت محیط در ایجاد تورم قطعه و در نتیجه تاثیر بر سازوکار رهایش دارو بررسی و تعیین شد. براساس نتایج حاصل توان انحلال اشباع داروها در محیط رهایش آب- اتانول به نسبت 40:60، بیشتر از سه برابر ِ توان انحلال کل داروی بارگذاری شده در سامانه بوده؛ لذا شرایط سینک کامل حتی با رهایش کل محتوای دارو برقرار خواهد ماند. ضمنا بررسی میزان تورم تعادلی سامانه ها در این محیط نشان داد که تنها 676/0±656/0 درصد تورم در شرایط تعادلی پس از گذشت 41 روز رخ داده است که بسیار ناچیز بوده و نمی تواند بر سازوکار رهایش دارو موثر واقع شود. روش کروماتوگرافی مایع با کارکرد عالی برای آنالیز هم‎زمان هر دو دارو در محیط رهایش انتخابی توسعه داده شد. این روش پس از اعتبارسنجی در بررسی الگوی رهایش دارو از سامانه به محیط رهایش به کاربرده شد. سامانه‎های نهایی با 2 ضخامتmµ 750 و 1000 که دارای 9% روغن و 1% وزنی پروژسترون و 1/0 % وزنی استرادیول بنزوات پخش شده در بستر لاستیک سیلیکون بودند، تهیه شدند. آزمون رهایش از سامانه های نهایی در محیط رهایش انتخابی نشان داد که رهایش داروها از بستر تحت سازوکار عمده نفوذ انجام می‎شود. نمونه‎ها با ضخامتmµ 750 در یک دوره 22 روزه و نمونه‎ها با ضخامت µm 1000 در یک دوره 38 روزه بیشتر محتوای داروهای خود را آزاد کرده است.