پاسخ بابونه matricariachamomilla l. به سطوح مختلف پتاسیم و روی محلول غذاییدر شرایط شور

بابونه از گیاهان دارویی بسیار مهم شناخته شده است که کاشت و رویش آن در تمامی مناطقی که دارای مشکل شوری هستند گزارش شده است. در بخش اعظم خاک های کشور که با مشکل شوری مواجه هستند به دلیل کاهش فراهمی آب و عناصری مثل پتاسیم و روی برای گیاهان، کمیت و کیفیت عملکردی گیاهان کاهش می یابد. با توجه به نقش عناصر پتاسیم و روی در افزایش کمیت و کیفیت محصولات گیاهی در شرایط شوری، در این پژوهش تاثیر تغذیه پتاسیم و روی بر تخفیف اثر شوری بر جوانه زنی، رشد و عملکرد، غلظت عناصر معدنی، خسارات اکسیداتیو، پاسخ های فیزیولوژی، بیوشیمیایی وآنتی اکسیدانی گونه مهم بابونهmatricariachamomilla l.به صورت آبکشت مورد بررسی قرار گرفت.آزمایش مرحله جوانه زنی به عنوان یک آزمایش اولیه در آزمایشگاه و آزمایش در مرحله رشد گیاه (مرحله رویشی و مرحله گل دهی) به عنوان آزمایش اصلی در گلخانه مرکز پژوهشی کشت بدون خاک دانشگاه صنعتی اصفهان، در قالب طرح کاملاً تصادفی بصورت فاکتوریل با سه فاکتور شوری، پتاسیم و روی و سه تکرار برای هر آزمایش انجام شدند. برای ایجاد تنش شوری از نمک کلرید سدیم با غلظت های صفر، 50، 100 و 200 میلی مولار در آزمایش جوانه زنی و غلظت های صفر، 60، 120 و 180 میلی مولار در مرحله استقرار گیاه استفاده شد. جهت تغذیه پتاسیم و روی غلظت های صفر و 24 میلی مولار کلرید پتاسیم و صفر و 8 میکرومولار کلرید روی در مرحله جوانه زنی ، 3 و 6 میلی مولار نیترات پتاسیم و پتاسیم هیدروژن فسفات و 1، 2 و 4 میکرومولار سولفات روی در مرحله استقرار گیاه به کار برده شد.نتایج مرحله جوانه زنی نشان داد که جوانه زنی گیاه در سطح 200 میلی مولار کلرید سدیم متوقف شد. تاثیر همزمان پتاسیم و روی در شرایط شور نیز نشان داد که افزودن کلرید پتاسیم اثر منفی و کلرید روی اثر مثبت بر درصد و سرعت جوانه زنی بذر ها دارد. در مراحل بعدی رشد رویشی و رشد کامل گیاه، کاهش بیشتر سطح برگ و به دنبال آن افزایش غلظت رنگیزه های فتوسنتزی، انتقال نمک به برگ های پایینی، دفع یونی سدیم، جذب انتخابی عناصر، تعدیل یا تنظیم اسمزی با تولید موادآلینظیر پرولین و جذب مواد معدنی نظیر پتاسیم، حفظ مقادیر بالاتر rwc و افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت گیاه جزء سازوکار های مقاومت به شوری در بابونه معرفی شد. نتایج نشان داد شوری سبب کاهش معنی دار طول ریشه و شاخسار در مرحله رشد رویشی و افزایش معنی دار وزن خشک ریشه در هر دو مرحله از رشد تا سطح 60 میلی مولار شوری، افزایش عملکرد وزن خشک شاخسار و گل بابونه در مرحله رشد کامل گیاه تا سطح 120 میلی مولار کلرید سدیم شد و این افزایش عملکرد با تغذیه پتاسیم و روی بیشتر بود. تنش حاصله از کلرید سدیم با تحریک مکانیسم های اجتناب از شوری موجب افزایش غلظت کلروفیل و کارتنوئید در مرحله رشد رویشی، افزایش درصد نشت یونی شاخسار و ریشه، کاهش غلظت مالون دآلدهید شاخسار و افزایش غلظت پرولین، فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز در هر دو مرحله از رشد گیاه شد. تغذیه پتاسیم و روی همراه با بکار گرفتن مکانیسم های مقاومت به تنش در گیاه همانند جذب انتخابی، عناصری مثل پتاسیم و آهن بسته بهسطحشوریومرحلهرشدگیاه،باحفظسطحکافیعناصر-غذاییموردنیازگیاهنظیرپتاسیمورویوجلوگیریازتجمعبیشازحدسدیموبهدنبالآنکاهشنشت یونیریشهوشاخسار،کاهشغلظتمالون-دآلدهید،افزایشمیزانرطوبت نسبی،افزایشغلظتپرولین،کلروفیلوکارتنوئیدشاخسارودر گیرکردنبخشآنتی اکسیدانت-هایآنزیمیموجبافزایشسطحتحملبابونهبهتنششوریشد. بطور کلی نتایج این پژوهش ضمن اینکه گیاه بابونه را به عنوان یک گیاه مقاوم به شوری یا حتی با احتمال نمک دوست معرفی کرده نشان داد تغذیه پتاسیم و روی با در گیرکردن هر چه بیشتر خصوصیات آنتی اکسیدانی بابونه موجب کاهش خسارات اکسیداتیو حاصله، افزایش مقاومت گیاه و افزایش عملکرد در پاسخ به تنش شوری شد.