تخصیص منابع آب به تشکل های آب بران در شبک? البرز با استفاده از مدل mikebasin

یکی از مسایل موجود در مدیریت منابع آب، تخصیص بهینه آن بین بخش ها و مصارف مختلف می باشد. این مسأله با افزایش جمعیت و تقاضا روز به روز حادتر می شود. لذا به منظور دستیابی به مدیریت پایدار منابع آب و توسع? آن، بویژه در مناطقی که با کمبود منابع آبی مواجه اند، مهم ترین راهکار را می توان اشتراک گذاشتن این منابع دانست که بر مبنای اولویت ها و حقابه های موجود شرایط برداشت آب را ممکن می سازد، بطوریکه نظام کلی مدیریت تخصیص آب باید بشکلی طراحی گردد که تمامی کشاورزان، تمایل به مشارکت در بهره وری و تولید بیشتر از منابع آب را خواهان باشند. در این راستا ایجاد تشکل آب بران رهیافت نوین مدیریتی است که از یک سو می تواند زمینه را برای همیاری کشاورزان فراهم نماید. بمنظور اعمال مدیریت عادلان? تخصیص آب در تشکل ها، استفاده از روش تحلیل سناریوها و برنامه ریزی یکپارچه یکی از راه های مناسب برای افزایش ظرفیت تأمین آب و استفاده بهینه از آن می باشد، بهمین منظور میزان تخصیص آب باید بر اساس احتمال وقوع تقاضا و قابلیت تأمین صورت گیرد که مستلزم بکارگیری مدل های ریاضی بوده و با ایجاد شبکه خطی و اولویت قرار دادن مصرف کنندگان، زمین? لازم تأمین آب را فراهم نماید. با توجه به اهمیت مطالعه بیلان آب و ارزیابی منابع آب قابل دسترس و مقایسه آن با مصارف حال و آینده، پروژه مدیریت یکپارچه آب و خاک البرز با تأکید بر توسعه تشکل های آب بران در استان مازندران در حال اجراست که به منظور سهولت در تخصیص و تأمین، تقسیم بندی اصلی بصورت 20 واحد تشکل آب بران خواهد بود. منابع آب در این محدوده شامل منابع آب سطحی، آب زیرزمینی و آب بندان است و شبیه سازی بیلان منابع و مصارف آن با هدف تخصیص آب به تشکل ها با استفاده از مدل mikebasin در قالب مقادیر 28 سال? رواناب حوضه های اصلی و زیرحوضه ها، اطلاعات مخزن سد و نیاز آبی گره های مصرف (تشکل های آب بران)، آب زیرزمینی و آب بندان به طور ماهانه انجام شد. در سیستم مورد مطالعه، یک سد مخزنی و 16 مخزن آب بندان، 20 گر? مصرف کشاورزی و 56 آبراهه وجود دارد. همچنین علاوه بر منابع آب سطحی، 20 منبع آب زیرزمینی نیز منظور شده است. نتایج حاصل از تخصیص منابع آب در شبک? البرز نشان داد که آب های بهنگام جاری در شبک? البرز برای تأمین مصارف تشکل های آب بران کافی نبوده و کمبودهای قابل ملاحظه ای در تشکل های آب بران مشاهده شده که ضرورت استفاده از آب بندان و آب زیرزمینی را اجتناب ناپذیر می نماید. همچنین 5 تشکل bmc2، b3-2، hatki3، c25-3 و c25-4 علی رغم استفاده از تمامی منابع آبی که در محدود? طرح وجود داشت، قادر به تأمین تمامی نیازهای خود نیستند. در این تحقیق، میزان تخصیص از آب بندان ها و آب زیرزمینی نیز به ترتیب برابر با 92/1 میلیون متر و 01/131 میلیون متر مکعب بوده است. همچنین مجموع آب های سطحی که می تواند جوابگوی تقاضای تشکل ها باشد، برابر با 02/277 میلیون متر مکعب است. این نتایج همچنین نشان می دهد منابع آب سطحی و آب بندان در شرایطی که بتوان آنها به نحو صحیحی کنترل نمود، قادر به تأمین مصارف تشکل ها بوده و در این شرایط موجب تعادل بیلان آب زیرزمینی نیز خواهند شد.